Κυριακή 11 Νοεμβρίου 2012

ΥΙΟΘΕΣΙΑ... ΜΙΑ ΔΥΣΚΟΛΗ ΥΠΟΘΕΣΗ



1) Σε ποια ηλικία πρέπει ένα παιδί να μάθει ότι είναι υιοθετημένο;

Οι περισσότεροι γονείς που έχουν υιοθετήσει κάποιο παιδί προβληματίζονται στο πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να το ανακοινώσουν. Η καλύτερη ηλικία για να μάθει το παιδί την αλήθεια για τους βιολογικούς γονείς του, είναι στην νηπιακή ηλικία, από 3 έως 5 ετών, καθώς θεωρείται εκείνη η εξελικτική περίοδος όπου το παιδί έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται και να κατανοεί τον εαυτό του και τον κόσμο. Εάν η συζήτηση αυτή πραγματοποιηθεί αργότερα, όταν το παιδί δηλαδή θα βρίσκεται σε μεγαλύτερη ηλικία, τότε θα νιώσει απογοήτευση και θυμό και αυτό ίσως επηρεάσει την εμπιστοσύνη που νιώθει προς το πρόσωπό τους. Σε περίπτωση που οι θετοί γονείς δεν το ενημερώσουν, υπάρχει πιθανότητα το παιδί να το μάθει από σχόλια του κοινωνικού περίγυρου. Αυτό μπορεί να κλονίσει την εμπιστοσύνη του και μπορεί να νιώσει ότι η υιοθεσία είναι κάτι το κακό ή κάτι για το οποίο υπάρχει ντροπή και για τους λόγους αυτούς είχε κρατηθεί μυστικό.

2) Με ποιόν τρόπο ο θετός γονιός πρέπει να πει στο παιδί του την αλήθεια;

Δεν υπάρχουν έτοιμες συνταγές και φράσεις για τον τρόπο που θα μπορούσαν οι γονείς να πουν την αλήθεια, καθώς αυτό θα στερούσε τον αυθορμητισμό των γονέων και τον τρόπο που οι ίδιοι εκφράζονται. Το παιδί έχει δικαίωμα και ανάγκη να μάθει ότι έχει άλλους βιολογικούς γονείς. Η αλήθεια θα πρέπει, επομένως να ειπωθεί από τους θετούς γονείς με απλό και φυσικό τρόπο ώστε να μπορεί να κατανοήσει. Ο τρόπος που θα ειπωθεί εξαρτάται από τη νοητική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Απαντάμε στις ερωτήσεις του και του δίνουμε τόσες πληροφορίες όσες ζητάει και είναι έτοιμο να ακούσει. Αργότερα, το παιδί θα επανέλθει με κάποια άλλη ερώτηση και θα έχουμε την ευκαιρία να του δώσουμε κι άλλες πληροφορίες. Όταν οι θετοί γονείς δεν είναι σε θέση να απαντήσουν σε όλες τις ερωτήσεις του παιδιού, τότε μπορούν απαντήσουν στο παιδί πως δεν γνωρίζουν και δεν μπορούν να απαντήσουν στην ερώτηση του.

3) Το φύλο ή η φυλή του παιδιού παίζει κάποιο ρόλο σε αυτή την διαδικασία; Στα παιδιά άλλης φυλής ή διαφορετικού φύλου πως πρέπει να ειπωθεί η αλήθεια;
Τα αισθήματα και οι αντιδράσεις του παιδιού εξαρτώνται κυρίως από την ηλικία, το επίπεδο ωριμότητάς, και τον τρόπο που θα ειπωθεί η αλήθεια. Το αν θα είναι κορίτσι ή αγόρι ή παιδί από άλλη φυλή, δεν δείχνουν να παίζουν κάποιο σημαντικό ρόλο.

4) Εάν υπάρξει βίαιη αντίδραση από την πλευρά του παιδιού πως αντιμετωπίζεται;
Η αποκάλυψη της αλήθειας μπορεί να προκαλέσει αρνητικά συναισθήματα στο παιδί, όπως λύπη, θυμός, απογοήτευση, κ.α. Ο θυμός είναι ένα υγιές φυσιολογικό συναίσθημα, το οποίο, όταν το παιδί δεν μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά, μπορεί να έχει καταστροφικές επιπτώσεις τόσο για το ίδιο όσο και για τα αγαπημένα πρόσωπα του. Επομένως, δεν είναι ο θυμός αυτός καθ΄ αυτός επικίνδυνος, αλλά οι επιθετικές πράξεις του παιδιού. Σε αυτή την περίπτωση, οι γονείς πρέπει να δείχνουν ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματα θυμού του παιδιού με ήρεμο τρόπο. Αυτό που προέχει επομένως, είναι οι γονείς να μάθουν να διατηρούν την ηρεμία τους δίνοντας έτσι ένα υγιές παράδειγμα αποτελεσματικής διαχείρισης του θυμού. Ταυτιστείτε συναισθηματικά με το παιδί και προσπαθήσετε να μπείτε στη θέση του και να καταλάβετε πώς μπορεί να νιώθει. Σε παιδιά μικρότερης ηλικίας, μία αγκαλιά, ένα χάδι ή η απόσπαση της προσοχής του σε πιο ευχάριστες δραστηριότητες, μπορεί να επιφέρει θετικά αποτελέσματα. Όταν το παιδί συνεχίζει να είναι επιθετικό, ζητήστε του να απομακρυνθεί από την πηγή της έντασης και πείτε του ότι θέλετε πολύ να συζητήσετε μαζί του όταν θα έχει ηρεμήσει. Δραστηριότητες όπως, να πάνε βόλτα, να διαβάσουν ένα βιβλίο ή να ακούσουν μουσική, μπορεί να έχουν εξίσου θετικά αποτελέσματα. Όταν ο θυμός υποχωρήσει, μπορείτε να συζητήσετε μαζί του την αιτία του θυμού και να το βοηθήσετε να βρει εναλλακτικές λύσεις διαχείρισης του θυμού.

5) Τι είναι αυτό που συνήθως φοβίζει τους θετούς γονείς για να πουν την αλήθεια;
Οι θετοί γονείς συχνά νιώθουν άγχος και αμηχανία γιατί φοβούνται συχνά ότι το παιδί θα τους απορρίψει και δεν θα τους θεωρεί γονείς του από τη στιγμή που θα αποκαλυφθεί η αλήθεια. Ακόμα, οι γονείς συχνά ανησυχούν ότι το ίδιο το παιδί θα πληγωθεί εάν μάθει την ιστορία της υιοθεσίας του. Φαίνεται ότι, η γνώση της υιοθεσίας και η αναγνώριση των συναισθημάτων του, βοηθάει πολύ περισσότερο το παιδί καθώς δίνεται η δυνατότητα να επεξεργαστεί τα συναισθήματα απώλειας, εγκατάλειψης, φόβου, ενοχής και μοναξιάς που συχνά συνδέονται με την υιοθεσία. Όταν οι γονείς παρέχουν στο παιδί ένα σταθερό και ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον, όπου υπάρχει αγάπη, τρυφερότητα, εμπιστοσύνη και επικοινωνία, αποτελούν απαραίτητα στοιχεία, τα οποία θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των δυσκολιών.6) Στις μονογονεϊκές οικογένειες τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα. Πως πρέπεινα αντιμετωπιστεί το θέμα ώστε το παιδί να λάβει συγχρόνως δυο απαντήσεις.Μία για την υιοθεσία και μία στο γιατί έχει μόνο ένα γονιό;Οι γονείς που ζουν μόνοι με τα θετά παιδιά τους καλούνται να αντιμετωπίσουν αλλαγές τόσο στον τρόπο ζωής τους όσο και στη συναισθηματική τους κατάσταση. Αυτές οι αλλαγές δημιουργούν μερικές φορές απογοήτευση, φόβο και θυμό, η σωστή διαχείριση των οποίων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μία υγιή εξέλιξη του παιδιού. Έως σήμερα γνωρίζουμε ότι, τα παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών δεν έχουν χειρότερη εξέλιξη από τα παιδιά που μεγαλώνουν με τους δύο γονείς τους. Συνήθως τα παιδιά επηρεάζονται αρνητικά από τις κοινωνικές, οικονομικές και ψυχολογικές συνθήκες και όχι από την ίδια τη μονογονεϊκότητα. Η αποτελεσματική επικοινωνία, η οποία βασίζεται στην ειλικρίνεια, την εμπιστοσύνη και την αποκάλυψη της αλήθειας μεταξύ του θετού παιδιού και του μονογονέα, βοηθάει στην υγιή συναισθηματική και ψυχική ανάπτυξη του παιδιού.

(της Παρασκευής Νικηφόρου, MSc

Kλινικής Ψυχολόγου)