Στην Ιταλία, η περίοδος των Χριστουγέννων διαρκεί από τις 8 Δεκεμβρίου έως τις 6 Ιανουαρίου που είναι και η μέρα των Θεοφανείων. Στις 25 Δεκεμβρίου μετά το παραδοσιακό γεύμα, τα παιδιά απαγγέλουν ποιήματα και ανταμείβονται χρηματικά. Κατά την Ιταλική παράδοση, παραμονή Θεοφανείων η καλή μάγισσα Μπεφάνα, πετάει πάνω από τα σπίτια με την μαγική της σκούπα και αφήνει χριστουγεννιάτικα δώρα στα «καλά» παιδιά, ενώ αντίθετα στα «άτακτα» αφήνει ένα σακί με κάρβουνο.
Στην Γερμανία, είναι ιδιαίτερα σημαντική η περίοδος των Χριστουγέννων. Οι Γερμανοί δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο στόλισμα του σπιτιού με πολύχρωμα φωτάκια και χριστουγεννιάτικες φιγούρες, ενώ συνηθίζουν να στολίζουν στο εξωτερικό του σπιτιού φυσικό έλατο. Ένα από τα κύρια έθιμά τους, είναι το λεγόμενο “Adventskranz”. Σύμφωνα με το έθιμο αυτό τοποθετούν ένα κηροπήγιο με τέσσερις θέσεις, που συμβολίζουν τις τέσσερις τελευταίες εβδομάδες του έτους. Και κάθε Κυριακή που τελειώνει η εβδομάδα, ανάβουν και το αντίστοιχο κερί. Έτσι υπολογίζουν αντίστροφα τις μέρες που απομένουν για τον ερχομό του νέου έτους. Ακόμα ένα έθιμό τους είναι και το χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο, το λεγόμενο “Adventskalender”. Αυτό είναι ένα ημερολόγιο με 24 θέσεις «κλεισμένα πορτάκια» που συμβολίζουν τις ημέρες μέχρι τα Χριστούγεννα. Κάθε μέρα λοιπόν ανοίγουν και ένα πορτάκι περιμένοντας την έκπληξη που κρύβει. Αυτή μπορεί να είναι ένα μικρό δωράκι, ένα σοκολατάκι, ένα γλυκό κ.α.
Στην Γαλλία, η παραμονή των Χριστουγέννων είναι εργάσιμη ημέρα. Ο Pere Noel, ο δικός τους δηλαδή Άγιος Βασίλης, δίνει τα δώρα του, το βράδυ της 24ης Δεκεμβρίου. Ιδιαίτερη βαρύτητα οι Γάλλοι, δίνουν στο εορταστικό τραπέζι τόσο των Χριστουγέννων όσο και της Πρωτοχρονιάς, το οποίο και γεμίζουν με διάφορα φαγητά και γλυκά. Τα αλεξανδρινά λουλούδια, τα αποκαλούν «αστέρια των Χριστουγέννων» και τα επιλέγουν τόσο για να στολίσουν το σπίτι τους, όσο και για δώρο σε αγαπημένα πρόσωπα.
Στην Αυστρία, η περίοδος των Χριστουγέννων, ξεκινά από την 1η Δεκεμβρίου. Εκεί τα δώρα τα μοιράζει στα παιδιά ο Άγιος Νικόλαος, στις 6 Δεκεμβρίου. Οι Αυστριακοί τοποθετούν και αυτοί στο χριστουγεννιάτικο στεφάνι τους, κεριά τα οποία και ανάβουν ένα – ένα κάθε Κυριακή μέχρι να φτάσει η 24η Δεκεμβρίου. Τα παιδιά, τραγουδούν τα κάλαντα μεταμφιεσμένα σε μάγους, ενώ τα χρήματα που συγκεντρώνουν απ’ αυτά τα δίνουν για φιλανθρωπικούς σκοπούς.
Στην Σουηδία, έχουν το έθιμο της «Λουτσία» – σύμβολο δηλαδή του φωτός. Στις 13 Δεκεμβρίου, το πρωί, το μεγαλύτερο κορίτσι της οικογένειας, ντυμένο στα λευκά πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι και μοιράζει ζεστό καφέ με κουλουράκια. Στο κεφάλι φορά στεφάνι με αναμμένα κεριά ενώ τραγουδά κάλαντα, βασισμένα στον ρυθμό του ναπολιτάνικου τραγουδιού «Σάντα Λουτσία».
Στην Ιαπωνία, έχουν αφομοιώσει πολλά από τα έθιμα των Δυτικών χωρών για τις μέρες των Χριστουγέννων. Αυτό γιατί μόνο το 1% του συνολικού πληθυσμού της Ιαπωνίας είναι χριστιανοί. Έτσι έμαθαν και εκείνοι να τρώνε γαλοπούλα και να στολίζουν το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Στην Ιαπωνία όμως, τα δώρα στα παιδιά τα φέρνει ο «Hoteiosho». Ο Hoteiosho, είναι μια αρχαία θεότητα του ιαπωνικού πάνθεον με την ιδιαιτερότητα να έχει μάτια και πίσω στο κεφάλι του και έτσι παρακολουθεί και ξέρει ποια παιδιά ήταν φρόνιμα και ποια όχι στην διάρκεια της χρονιάς.
Στην Αυστραλία, επειδή ακριβώς τις μέρες των Χριστουγέννων έχουν καλοκαίρι, συνηθίζουν μετά το γεύμα των Χριστουγέννων να πηγαίνουν είτε στην παραλία, είτε για έναν αγώνα κρίκετ.
Στην Κένυα, τα Χριστούγεννα είναι τελείως διαφορετικά σε σχέση με τις υπόλοιπες Δυτικές χώρες. Αυτό γιατί εκεί τις μέρες των Χριστουγέννων έχουν καλοκαίρι. Έτσι αντί για χριστουγεννιάτικο τραπέζι, ψήνουν στις αυλές των σπιτιών κάνοντας barbeque. Οι εκκλησίες στην Κένυα στολίζονται με πολύχρωμα μπαλόνια.
Στην Μεγάλη Βρετανία, τα παιδιά γράφουν γράμμα στον “Father Christmas”, όπου του δίνουν ευχές και του ζητούν το δώρο τους. Ρίχνουν το γράμμα μέσα στο τζάκι, ώστε ο καπνός να το πάρει μαζί του και από την καμινάδα να το οδηγήσει στον Βόρειο Πόλο. Ένα έθιμο που έχουν σε μερικές περιοχές της Μεγάλης Βρετανίας ακόμα και σήμερα είναι την παραμονή των Χριστουγέννων, να πηγαίνουν σε κήπους με μηλιές και να πυροβολούν τα κλαδιά, προκειμένου να διώξουν τα «κακά» πνεύματα.
Στην Χαβάη, ο δικός του Άγιος Βασίλης, δεν έρχεται με έλκηθρο πάνω στα χιόνια αλλά με κανό. Εκεί αφού φάνε, σολομό και χοιρινό, γλεντούν με γιουκαλίλι τραγουδώντας χριστουγεννιάτικες μελωδίες τροποποιημένες όμως με χαβανέζικο ρυθμό.
Στην Ιρλανδία, χαρακτηριστικό είναι ότι αντί για μπότες, κρεμούν στο τζάκι μεγάλες τσάντες για να αφήσει μέσα ο Άγιος Βασίλης τα δώρα του. Αφήνουν ένα ποτήρι μπύρα Guinness και ένα κομμάτι κρεατόπιτα στην εξώπορτα του σπιτιού τους, για να τα βρει ο Άγιος Βασίλης όταν θα τους επισκεφτεί.
Στην Ρωσία, έχουν το χριστουγεννιάτικο έθιμο, να ντύνουν μία νεαρή κοπέλα στα λευκά για να παραστήσει την Παναγία. Στις 6 Ιανουαρίου, πολλές περιοχές της Ρωσίας με ορθόδοξους χριστιανούς, βασισμένοι στο Ιουλιανό ημερολόγιο, γιορτάζουν την παραμονή των Χριστουγέννων, γνωστή και ως «Σοτσέλνικ». Την παραμονή των Χριστουγέννων οι πιστοί τηρούν αυστηρή νηστεία και οι ορθόδοξοι χριστιανοί, στολίζουν τα σπίτια τους με κλαδιά ελάτου. Επίσης τηρούν και τις επισκέψεις τους στις εκκλησίες, προκειμένου να παρακολουθήσουν τις λειτουργίες και να «αγιαστούν».
Στην Ελβετία, τα παιδιά περιμένουν την 6η Δεκεμβρίου, τον Άγιο Νικόλαο να τους φέρει δώρα και γλυκά. Την τελευταία Πέμπτη, πριν τα Χριστούγεννα, τα παιδιά παρελαύνουν τραγουδώντας τα κάλαντα, ενώ στα χέρια τους κρατούν τεύτλα με κεριά και πηγαίνουν στο σχολείο τους όπου τους περιμένουν ψωμιά και ζεστά λουκάνικα. Στην Ελβετία επίσης, υπάρχει ένα περίεργο έθιμο κατά το οποίο την παραμονή των Χριστουγέννων οι ανύπαντροι άνδρες του χωριού, φοράνε μαύρα κοστούμια και ψηλά μαύρα καπέλα και κάνουν παρέλαση στους δρόμους. Ο ψηλότερος από αυτούς φοράει μία μακριά γενειάδα και μπαίνει μπροστά, κρατώντας στο χέρι του ένα μακρύ ξύλο που στην άκρη του έχει κρεμασμένα κουρέλια γεμάτα κάπνες.
Ενηλικιωθήκαμε και αποστασιοποιηθήκαμε επιτέλους από το μελό πανηγύρι των Χριστουγέννων. Ένα γεύμα με την οικογένεια, μερικά δώρα και …μπάστα. Και ξαφνικά, έρχεται ένα μωρό και πιάνουμε τους εαυτούς μας να περιμένουμε να στολίσουμε μαζί του το πρώτο του δέντρο, να του δείξουμε τις στολισμένες βιτρίνες, να χαρεί με τα δώρα του. Παίρνουμε φωτογραφίες για να… θυμάται αργότερα. Τα Χριστούγεννα είναι μια παράξενη γιορτή. Όσο είμαστε παιδιά δε βλέπουμε την ώρα νάρθουν και λαχταράμε να κρατήσουν όσο περισσότερο γίνεται. Γινόμαστε έφηβοι και τότε μπορεί ν’ αρχίσουν να μας «τη δίνουν», όλες αυτές οι «γλυκανάλατες» χριστουγεννιάτικες συνήθειες, αντιδράμε στην οικογένεια, τους μεγάλους, θέλουμε να είμαστε διαφορετικοί αλλά έχουμε κι ένα πολύ ζωντανό παιδί μέσα μας που συγκινείται κρυφά. Μετά ενηλικιωνόμαστε και μπαίνουμε σε καινούργιους ρυθμούς, πολλές από τις χαρές των παιδικών χρόνων παύουν να μας συγκινούν (πολύ), αποκτάμε καινούργιες συνήθειες και μανίες και περνάμε τις γιορτές των Χριστουγέννων τεμπελιάζοντας στο κρεβάτι, πηγαίνοντας σινεμά, τρώγοντας πίτσα ή κινέζικο, ταξιδεύοντας και προσπαθώντας να αποφύγουμε τις πολλές οικογενειακές συνεστιάσεις.
Κάποια στιγμή, κάποιοι, γινόμαστε γονείς. Τότε συμβαίνει το θαυμαστό και παράδοξο, να γινόμαστε ένα βηματάκι πιο ώριμοι και πιο ενήλικοι και (ίσως ακριβώς λόγω αυτού του μικρού βήματος) ταυτόχρονα να νιώθουμε κάτι πολύ παιδικό να (ξανα)σκιρτάει μέσα μας. Πιάνουμε τον εαυτό μας να (ξανα)συγκινείται με τα Χριστούγεννα, τα δέντρα, τα κάλαντα, τα δώρα, τις μυρωδιές, τα φώτα, τις γιορτές. Τα (ξανα)βλέπουμε όλα αυτά μέσα απ’ τα μάτια του παιδιού μας, τα χαιρόμαστε όσο ίσως δεν τα είχαμε χαρεί όταν ήμαστε οι ίδιοι παιδιά, ξαναθυμόμαστε πώς ήταν για μας και θέλουμε οπωσδήποτε να τα θυμάται κι αυτό. Προσπαθούμε λοιπόν να φτιάξουμε για το παιδί ή τα παιδιά μας ωραίες στιγμές, βγάζουμε την οικογένεια και τους συγγενείς απ’ τη ναφθαλίνη ή απ’ το ψυγείο (ανάλογα), φτιάχνουμε ατμόσφαιρα, στηνόμαστε πίσω από κάμερες και απαθανατίζουμε γιατί «αυτά μένουν», όπως ακούμε τον εαυτό μας να λέει. Με λίγα λόγια, δουλεύουμε, απ’ τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής του πολύ ευσυνείδητα για τις αναμνήσεις του. Θα τα θυμάται όμως πράγματι όλα αυτά ή άδικα κοπιάζουμε;
Οι επιστήμονες σ’ αυτό το θέμα είναι μάλλον ισοπεδωτικοί: όσο κι αν προσπαθούμε, ισχυρίζονται, τα παιδιά μας δεν θα θυμούνται τίποτε απ’ όσα έζησαν πριν από τα τρία τους χρόνια. Μπορεί αυτά τα τρία πρώτα χρόνια να είναι (και είναι) τα πιο πλούσια και τα πιο καρποφόρα σε μάθηση, βιώματα, καινούργιες «γνώσεις» και ικανότητες, όμως τα παιδιά δεν θα έχουν καμία συνειδητή ανάμνηση απ’ όλα αυτά. Δεν θα θυμάται, λένε, αν είχαμε στο σπίτι το ψηλότερο δέντρο της αγοράς ή αν ο παππούς, ο μπαμπάς και ο νονός έκαναν το τρίο Άγιος Βασίλης τραγουδώντας εν χορώ με κόκκινα σκουφάκια τα κάλαντα για χάρη του.
Αυτό το γεγονός της παιδικής «αμνησίας», εξηγείται επιστημονικά ως εξής: Για να μπορούμε να έχουμε αναμνήσεις που μας εντυπώνονται και μπορούμε να ανακαλέσουμε ανά πάσα στιγμή, πρέπει να συντρέχουν τρεις παράγοντες.
Ο πρώτος απ’ αυτούς είναι η γλώσσα. Για να αρχίσει να λειτουργεί η αυτοβιογραφική μας μνήμη στην οποία αποθηκεύουμε προσωπικά βιώματα, πρέπει να έχουμε κατακτήσει πολύ καλά τη μητρική μας γλώσσα. Βιώματα που δεν ήμαστε σε θέση να περιγράψουμε με λέξεις όταν τα ζήσαμε, δεν «αρχειοθετήθηκαν» και δεν μπορούν να ανασυρθούν από τους θησαυρούς της μνήμης έστω κι αν θεωρητικά είναι κάπου καταχωνιασμένα. Για να το πούμε διαφορετικά: η γλώσσα είναι ο αποκωδικοποιητής που κάνει τα βιώματα των αισθήσεων, σύμβολα αναγνωρίσιμα για τον εγκέφαλο μας και βοηθάει στην καταχώρηση τους.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι η νευρολογική ωρίμανση του εγκεφάλου. Ο εγκέφαλος, όπως και το υπόλοιπο σώμα, αναπτύσσεται από τη στιγμή που αρχίζει να διαμορφώνεται το έμβρυο και συνεχίζει να αναπτύσσεται ως την ενήλικη ζωή. Στα μικρά παιδιά λοιπόν δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη το δίκτυο των νευρώνων που είναι απαραίτητο για την καλύτερη δυνατή αποθήκευση αναμνήσεων. Η ωρίμανση αυτή ολοκληρώνεται στην εφηβεία, ενώ στις πολύ μικρές ηλικίες η μνήμη λειτουργεί ακόμη με πολύ απλό τρόπο. Το βρέφος «θυμάται» στην αρχή πράγματα που συμβαίνουν σχεδόν αντανακλαστικά, π. χ. ότι πρέπει να βυζάξει τη ρώγα για να χορτάσει. «Θυμάται» τη μυρωδιά της μητέρας του και αργότερα ποια είναι η γιαγιά ή ότι το μάτι της κουζίνας καίει. Μετά τα τρία χρόνια είναι η ανάπτυξη του εγκεφάλου τέτοια που το παιδί να είναι σε θέση να απομνημονεύει προσωπικά βιώματα και να τα καταγράφει στην αυτοβιογραφική του μνήμη.
Και ο τρίτος παράγοντας είναι τέλος η ανάπτυξη του εγώ ή αλλιώς του εαυτού ή της προσωπικότητας. Γύρω στα 2 με 3 χρόνια τα παιδιά αρχίζουν να αναπτύσσουν μια αντίληψη του ποια είναι και ότι είναι αυτόνομα πλάσματα, ξεχωριστά από τους άλλους. Τότε περίπου αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους και σε σχέση με τον γύρω κόσμο και τότε αρχίζει σιγά-σιγά να αναπτύσσεται και η έννοια του χρόνου: τι είναι σήμερα, χτες, αύριο. Μέχρι να συμβεί αυτό, λένε οι ειδικοί, τα παιδιά δεν είναι σε θέση να αποθηκεύσουν ή να ανακαλέσουν αναμνήσεις.
Σ’ αυτό το σημείο όμως ας μας επιτραπεί να έχουμε μερικές αντιρρήσεις. Μπορεί να μην μπορούμε συνειδητά να ανακαλέσουμε αναμνήσεις από τα πρώτα τρία χρόνια της ζωής μας όμως πολλοί από μας έχουν εικόνες από στιγμιότυπα που έλαβαν χώρα πριν από την ηλικία αυτή. «Έχω εικόνες απ’ το σπίτι μας, απ’ το οποίο μετακομίσαμε πριν κλείσω τα τρία. Και θυμάμαι μία σκηνή που την επιβεβαίωσε η μητέρα μου, ότι ήταν Χριστούγεννα και ήρθε μία γειτόνισσα μας και μούφερε ένα υπέροχο καροτσάκι κούκλας από μπαμπού της κόρης της που είχε μεγαλώσει, που το είχα μετά πολλά χρόνια. Θυμάμαι πώς μπήκε μέσα στο σπίτι με το καροτσάκι και πόσο είχα χαρεί.» θυμάται η Χαρίκλεια, 29 χρονών τώρα. «Θυμάμαι ότι ήμασταν στο σπίτι της γιαγιάς μου και ότι ο νονός μου είχε ντυθεί Άγιος Βασίλης και ότι δεν τον είχα αναγνωρίσει και ότι φοβόμουν πάρα πολύ. Αυτό θυμάμαι πιο πολύ απ΄ όλα, το πόσο είχα τρομάξει μ’ αυτόν τον αλλόκοτο άντρα με τα μούσια. Οι γονείς μου λένε ότι αυτό έγινε όταν ήμουν δυο..» θυμάται ο Παναγιώτης, 17 ετών τώρα.
Μπορεί λοιπόν τις πολύ πρώιμες αναμνήσεις μας να μην μπορούμε να τις ανακαλέσουμε όπως και όποτε θέλουμε αλλά κάποια συμβάντα έχουν παρόλα αυτά καταγραφεί σαν εικόνες συνυφασμένες με συναισθήματα. Τα συναισθήματα ούτως ή άλλως μοιάζουν να είναι το κλειδί για τις παιδικές μας αναμνήσεις και σ’ αυτό συμφωνούν και οι ειδικοί της νευροβιολογίας του εγκεφάλου. Κανείς δεν μπορεί να πει τι θα θυμάται ένα παιδί κάποτε. Το σίγουρο όμως είναι, ότι οι αναμνήσεις που έχουμε απ’ την παιδική ηλικία εξαρτώνται από το πόσο έντονη συναισθηματικά ήταν για μας μια κατάσταση ή ένα συμβάν. Είτε νιώσαμε έντονη χαρά, λύπη, ντροπή ή φόβο, το σημαντικό είναι ότι κάτι μας άγγιξε πολύ βαθιά κι έτσι καταχωρήθηκε μέσα μας. Μ’ αυτό τον τρόπο λοιπόν μπορεί ένα παιδί να θυμάται ένα χριστουγεννιάτικο τραγουδάκι που του λέγανε γιατί ένιωθε πολύ όμορφα καθώς καθόταν ευτυχισμένο και ασφαλές στην αγκαλιά των γονιών του. Αυτή είναι τελικά και η αξία αυτών των παιδικών αναμνήσεων: ότι ακόμη κι αν δεν θυμόμαστε συγκεκριμένα γεγονότα, έχουμε μέσα μας μία αίσθηση για το αν, πότε και πώς νιώσαμε σαν παιδιά ασφάλεια, θαλπωρή και αγάπη ή όχι. Αυτές οι θετικές αλλά και οι αρνητικές καταγραφές συνεισφέρουν στην διαμόρφωση της προσωπικότητας μας, μας κάνουν λιγότερο ή περισσότερο ευαίσθητους και εμπλουτίζουν τον συναισθηματικό μας κόσμο κάνοντας μας ξεχωριστούς και μοναδικούς. Αν και δεν μπορούμε να προκαθορίσουμε τι θα θυμούνται τα παιδιά μας και τι όχι, μπορούμε όμως λίγο να συνεισφέρουμε ώστε να τους μείνουν μερικές από τις ωραίες αναμνήσεις. Πώς;
-Μιλώντας με τα παιδιά για αυτά που έζησαν. Είναι ωραίο, τα βράδια, ειδικά μετά από ξεχωριστές μέρες όπως των γιορτών, να ξαναθυμόμαστε τα συμβάντα της μέρας, τι ήταν ωραίο και τι όχι. Όσα γίνονται λόγος και έκφραση παραμένουν στη μνήμη καλύτερα. Και ο ύπνος βοηθάει να αποτυπωθούν αυτά ακόμη καλύτερα ώστε κάποιες στιγμές να μείνουν σαν αναμνήσεις στο μυαλό. -Επαναλαμβάνοντας. Σαν ενήλικες βαριόμαστε την επανάληψη, για τα παιδιά όμως είναι πολύ σημαντική. Ό,τι αγαπούν, ό,τι τους έδωσε χαρά μπορούν και θέλουν να το επαναλαμβάνουν απεριόριστα. Με λίγη υπομονή απ’ τη μεριά μας μπορούμε να τα βοηθήσουμε να αποθηκεύσουν καλύτερα τις αγαπημένες τους στιγμές της ημέρας. -Δίνοντας τους την ευκαιρία να κινηθούν. Ακούγεται ίσως αστείο αλλά δεν είναι. Η κίνηση και ιδιαίτερα στον καθαρό αέρα βοηθάει στην έκκριση «ορμονών ευφορίας». Μ’ αυτό τον τρόπο βιώνονται ακόμη πιο θετικά και πιο έντονα οι ωραίες καταστάσεις και καταχωρούνται πιο εύκολα στη μνήμη. Χρειαζόμαστε τις ωραίες παιδικές αναμνήσεις των γιορτών γιατί όταν και όποτε τις ανακαλούμε αισθανόμαστε ευφορία, με τον ίδιο περίπου τρόπο όπως όταν ακούμε ωραία μουσική ή τρώμε σοκολάτα: το σώμα μας εκκρίνει ενδορφίνες, τις ορμόνες της ευτυχίας, οι οποίες με τη σειρά τους δυναμώνουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα και την σωματική και ψυχική μας αντοχή. (Της κυρίας Λουίζας Βογιατζή, Ψυχολόγου-Συμβούλου Προσωποκεντρικής Προσέγγισης.)
"Μην αγωνίζεσθε να διώξετε το σκοτάδι. Βρίσκεσθε στο σκοτάδι και θέλετε να απαλλαγείτε; Εσείς τι κάνετε; Διώχνετε με δύναμη το σκοτάδι, το χτυπάτε, αλλ' αυτό δεν φεύγει. Θέλετε φως; Ανοίξτε μια τρυπίτσα και θα έλθει μια ακτίνα του ήλιου, θα έλθει το φως. Αντί να διώχνετε το σκοτάδι, αντί να διώχνετε τον εχθρό, να μην μπει μέσα σας, ανοίξτε τα χέρια στην αγκάλη του Χριστού. Αυτός είναι ο πιο τέλειος τρόπος, να μην πολεμάτε, δηλαδή, απευθείας το κακό, αλλά να αγαπήσετε τον Χριστό, το φως Του, και το κακό θα υποχωρήσει." Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου.
- Όπως ένα φυτό στρέφεται προς τον ήλιο για να παίρνει ζωή από τις ακτίνες του, έτσι και εγώ στρέφομαι συνεχώς προς το Θεό για να παίρνω ζωή και ενέργεια από την Αγάπη Του.
- Καταλαβαίνω ότι όλα τα γεγονότα της ζωής μου έχουν κάποιο νόημα. Συνειδητοποιώ ότι όλες οι εμπειρίες είναι ευκαιρίες που μπορούν να συμβάλλουν στην ολοκλήρωση της προσωπικότητάς μου και στη σωτηρία μου. Λειτουργώ σαν ένας μετασχηματιστής. Μετασχηματίζω όλα τα αρνητικά σε θετικά. Ανακαλύπτω τα μαθήματα που κρύβονται στην οδύνη. Αξιοποιώ τις αρνητικές εμπειρίες για να γίνω καλύτερος άνθρωπος. Ωριμάζω μέσα από τις αντιξοότητες. Για να δυναμώσω μια μυϊκή ομάδα του σώματός μου την γυμνάζω και την καταπονώ. Η σωματική δύναμη δεν έρχεται μέσα από την ανάπαυση και τη ξεκούραση αλλά μέσα από τον κόπο και την άσκηση. Έτσι και η ψυχική δύναμη δεν έρχεται μέσα από την ευχαρίστηση και την καλοπέραση αλλά μέσα από τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες. Η ζωή με ευλογεί με τη δυνατότητα της οδύνης. Αναγνωρίζω την ευλογία που κρύβεται στη δυσκολία και χαίρομαι για την ευκαιρία που μου δίνεται να προοδεύσω ψυχολογικά και πνευματικά. Αναγνωρίζω το νόημα που κρύβεται σε αυτό που περνάω. Με τη βοήθεια του Θεού αξιοποιώ όλες τις ευκαιρίες που μου παρέχει η ζωή για να γνωρίσω καλύτερα τον εαυτό μου, να δυναμώσω ψυχολογικά και να πλησιάσω το Θεό.
- Ακόμη και αν νιώθω το Θεό μακριά μου γνωρίζω ότι σύμφωνα με το λόγο Του είναι πάντοτε μαζί μου, με φροντίζει, με αγαπά και με συγχωρεί. Ακόμη και οι Άγιοι δεν ένιωθαν πάντοτε μέσα τους την παρουσία του Θεού. Συχνά ένιωθαν τη σχέση τους με το Θεό να αδυνατίζει ή και να χάνεται και αυτό τους προκαλούσε αφόρητη οδύνη. Έμειναν όμως κοντά Του. Όχι με τα αισθήματα αλλά με την πράξη της ζωής. Έκαναν μεγάλο αγώνα, τραυματίστηκαν, απογοητεύτηκαν αλλά στο τέλος τα κατάφεραν. Ή μάλλον ο Θεός κατάφερε να τους σώσει και να τους χαρίσει την αιώνια χαρά. Δεν νίκησαν με τη δύναμή τους αλλά με τη δύναμη του Θεού. Αναγνώρισαν και αποδέχτηκαν την αδυναμία τους και αυτή η ταπείνωση τους οδήγησε στη σωτηρία.
- Όπως το τζάκι θέλει συνεχώς ξύλα για να συνεχίσει να καίει έτσι και η ψυχή μου χρειάζεται συνεχώς το θείο λόγο για να παραμείνει ζωντανή, χαρούμενη και φωτεινή. Διαβάζω ψαλμούς, χωρία του Ευαγγελίου ή κείμενα Αγίων πατέρων που μου εμπνέουν χαρά και ελπίδα. Δεν περιμένω να μου έλθει το κέφι για να αρχίσω να διαβάζω. Αρχίζω το διάβασμα για να μου έλθει το κέφι. Τρώγοντας έρχεται η όρεξη.
- Τα αρνητικά αισθήματα απέναντι στους άλλους διώχνουν την εσωτερική ειρήνη και πυροδοτούν τη θλίψη και την περιθωριοποίηση. Λέω στους άλλους ότι λυπάμαι που τους στενοχώρησα εν γνώσει ή εν αγνοία μου. Αν κάποιος με έχει πληγώσει φροντίζω να τον κάνω να νιώσει άνετα μαζί μου ώστε να καταλάβει ότι τον έχω συγχωρήσει. Η συγχώρηση φέρνει την αρμονία στις προσωπικές μου σχέσεις και την εσωτερική γαλήνη στην ψυχή μου.
- Θυμάμαι τις στιγμές που στο παρελθόν αισθάνθηκα την παρουσία και τη βοήθεια του Θεού στη ζωή μου. Αν έχω κρατήσει κάποιο ημερολόγιο με τις εμπειρίες μου, το ξαναδιαβάζω. Η απουσία του Θεού στη ζωή μου είναι μια πρόσκληση για να τον πλησιάσω.
Ραντεβού με τον
Ψυχολόγο
- Συνεχίζω να κάνω με σταθερότητα κάποια μικρή προσευχή ή λίγες μετάνοιες (κανόνα) ανεξάρτητα από το πως αισθάνομαι. Με αυτό τον τρόπο κρατάω ζωντανή τη σχέση μου με τον Θεό. Μένω ανοιχτός απέναντί Του ώστε να μπορέσω να δεχτώ τη Χάρη και τη βοήθειά Του.
- Δεν περιμένω να δω άμεσα τα αποτελέσματα των προσπαθειών μου. Κάνω με απλότητα αυτό που γνωρίζω ότι μπορεί να με ωφελήσει. Δεν απαιτώ όμως να νιώσω καλύτερα. Η ανάγκη μου για άμεση βελτίωση μπορεί να με οδηγήσει στην απογοήτευση. Κάνω ήσυχα και αβίαστα αυτό που είναι ωφέλιμο για την προσωπική μου πορεία. Αφήνω τα αποτελέσματα στην αγάπη του Θεού.
- Προσπαθώ να μην αποκοπώ από την Εκκλησία. Αν και ίσως μου φαίνεται δύσκολο, προσπαθώ να πηγαίνω έστω και για λίγο στις Ακολουθίες. Δεν τα βάζω με τον εαυτό μου όταν δεν τα καταφέρνω. Με προτρέπω με σεβασμό και συγκατάβαση να κάνω αυτό που μπορεί να ξυπνήσει μέσα μου τη χαρά και την ελπίδα στον Χριστό.
- Αναζητώ ένα δίκτυο στήριξης σε ανθρώπους οι οποίοι έχουν Αγάπη και νιώθουν τον Θεό. Φροντίζω να περνάω όσο περισσότερο χρόνο γίνεται μαζί τους. Δεν τους γίνομαι βάρος αλλά τους βοηθώ με το να τους δίνω την ευκαιρία να με βοηθήσουν.
- Συμφιλιώνομαι με την αδυναμία μου να ξεπεράσω τις δυσκολίες μόνο με τις δικές μου δυνάμεις. Συμφιλιώνομαι με την αδυναμία μου να προσευχηθώ ή να πιστέψω περισσότερο.
Γιατί ψυχή μου λυπάσαι τόσο πολύ και με ταράζεις τόσο; Να ελπίζεις στη βοήθεια του Θεού. Θα εξομολογηθώ σε Αυτόν και θα Τον υμνήσω. Αυτός είναι η σωτηρία μου και ο Θεός μου. Ελεύθερη απόδοση στη Νέα Ελληνική, δική μου.
- Γνωρίζω πως ο Θεός είναι άνευ όρων αγάπη. Δεν με τιμωρεί για κάποια αμαρτία μου. Ο Θεός θέλει να αισθάνομαι πάντοτε χαρά και ευτυχία. Με την ανθρώπινη λογική δεν μπορώ να καταλάβω γιατι ο Θεός επιτρέπει τη δυσκολία που περνάω. Δεν προσπαθώ με το ζόρι να καταλάβω το μυστήριο της οδύνης στη ζωή μου. Απλά συμφιλιώνομαι με οτιδήποτε συμβαίνει και αναθέτω την ελπίδα μου στο Θεό. Μέσα από την οδύνη ωριμάζω ως χριστιανός και ως άνθρωπος. Οι δοκιμασίες που περνάω σύντομαι θα περάσουν. Στο τέλος θα νικήσει σίγουρα η Αγάπη του Θεού.
- Μιλάω γι αυτό που αισθάνομαι. Οι άνθρωποι που διαθέτουν πνευματική ωριμότητα μπορούν να με καταλάβουν και να με αποδεχτούν απόλυτα χωρίς να με κρίνουν. Άλλωστε είναι πιθανόν να έχουν περάσει και οι ίδιοι ανάλογες δυσκολίες. Είναι βέβαιο ότι χιλιάδες ή εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αντιμετωπίσει προβλήματα σαν τα δικά μου ή και σοβαρότερα και τα έχουν ξεπεράσει. Εκφράζω με αυθορμητισμό και ειλικρίνεια στα πνευματικά αδέλφια που εμπιστεύομαι αυτό που αισθάνομαι.
- Εξομολογούμαι στον πνευματικό μου και ζητάω στήριξη και συμπαράσταση από αυτόν με λόγια, πράξεις και προσευχή. Δεν του ζητώ να μου δώσει μόνο συμβουλές ούτε να τελέσει απλά το μυστήριο της εξομολόγησης. Τον παρακαλώ ευγενικά να μου σταθεί σαν πατέρας και αδελφός. Σαν πραγματικός πατέρας και πραγματικός αδελφός. Να ζήσει το πρόβλημά μου σαν δικό του πρόβλημα και να με στηρίξει με την έμπρακτη αγάπη του.
- Οι άνθρωποι της Εκκλησίας με αγαπούν και θα ήθελαν να με βοηθήσουν. Δεν σημαίνει όμως ότι όλοι γνωρίζουν τον καλύτερο τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να με βοηθήσουν. Δεν μπορούν να μαντέψουν τι ακριβώς είναι αυτό που χρειάζομαι. Τους εξηγώ με λεπτομέρειες τι είναι αυτό που θα ήθελα να κάνουν για μένα.
Είναι πιθανόν, χωρίς να το θέλουν, να πουν ή να κάνουν κάτι που θα με ενοχλήσει. Αυτό είναι φυσικό να συμβεί κάποια στιγμή ιδιαίτερα επειδή σε αυτή τη φάση της ζωής μου είμαι ιδιαίτερα ευαίσθητος και ευάλωτος. Συγχωρώ τα μικρά σφάλματα των άλλων και τους εξηγώ αναλυτικά τι είναι αυτό που με ενοχλεί και με ποιο τρόπο θα ήθελα να με αντιμετωπίζουν. Τους βοηθώ να με βοηθήσουν εξηγώντας τους αναλυτικά αυτό που αισθάνομαι και αυτό που χρειάζομαι.
- Ιδιαίτερα σε μια περίοδο της ζωής μου που νιώθω έντονα αρνητικά αισθήματα άγχους και θλίψης είναι φυσικό να μην αισθάνομαι τη Χάρη και τη βοήθεια του Θεού. Δεν επιδιώκω να νιώσω με το ζόρι την παρηγοριά και τη Χάρη του Θεού. Απλά ησυχάζω με αυτό που αισθάνομαι και αυτό που μου συμβαίνει ενώ παραμένω δεκτικός στη βοήθεια του Θεού. Δεν αλλάζω τον εαυτό μου με τις δικές μου δυνάμεις. Είμαι όμως έτοιμος να δεχτώ τη Χάρη του Θεού όταν με επισκεφτεί. Το έλεος του Θεού θα με αναζητήσει. Η Αγάπη του Θεού θα έλθει σε βοήθειά μου. Εγώ απλά δεν χρειάζεται να την εμποδίσω. Επιτρέπω στην Αγάπη του Θεού να εργαστεί τη σωτηρία μου. Η Αγάπη του Θεού θα με βοηθήσει ακόμη και όταν δεν θέλω. Αλλά αν το θέλω και το επιτρέπω θα είναι πιο εύκολο να το νιώσω. Ο ρόλος μου είναι απλά να διευκολύνω τη Χάρη να με ελευθερώσει από αυτό που με βασανίζει. Όταν και όπως ο Θεός γνωρίζει με την άπειρη σοφία Του.
Σιγά σιγά θα σας επισκέπτεται η χάρις. Θα μπαίνετε μες στη χαρά.
Θ' αρχίσετε να ζείτε στην ειρήνη, οπότε μετά θα γίνετε πιο δυνατοί με τη θεία χάρη. Δεν θα θυμώνετε, δεν θα εκνευρίζεστε, δεν θα παρεξηγείτε, δεν θα κατακρίνετε, θα τους δέχεστε όλους με αγάπη.
Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου. Βίος και Λόγοι. εκδ. Ιερά Μονή Χρυσοπηγής. Χανιά 2003, σελ. 269.
- Είναι φυσικό να φοβάμαι και να αμφιβάλλω για την σχέση μου με το Θεό και τους πνευματικούς μου πατέρες και αδελφούς. Αυτό οφείλεται στην ανασφάλειά μου. Συμφιλιώνομαι με τους φόβους και τις αμφιβολίες μου χωρίς να επιδιώκω να απαλλαγώ από αυτές. Όταν θα με στερεώσει και δυναμώσει η Χάρη του Θεού όλα τα αρνητικά αισθήματα θα φύγουν από μόνα τους. Όπως το φως διώχνει το σκοτάδι έτσι και η Αγάπη του Θεού διώχνει το φόβο, τη θλίψη και την αμφιβολία.
- Τα αρνητικά αισθήματα επηρεάζουν τον τρόπο που σκέπτομαι, συμπεριφέρομαι και σχετίζομαι με τους άλλους. Είναι φυσικό όταν νιώθω κατάθλιψη να δυσκολεύομαι να προσευχηθώ, να εκκλησιασθώ ή να μελετήσω ψυχωφελή βιβλία. Είναι φυσικό να νιώθω ότι ο Θεός με έχει εγκαταλείψει ή ότι είμαι ένοχος απέναντί του. Η ψυχολογική μου ζωή επηρεάζει την πνευματική και το αντίστροφο. Όμως ο Θεός είναι πάντοτε κοντά μου και με προστατεύει ακόμη και όταν δεν το καταλαβαίνω.
- Επαναλαμβάνω συχνά προτάσεις αγίων πατέρων ή της Αγίας γραφής που αναφέρονται στην αγάπη, τη στήριξη και τη συγχωρητικότητα του Θεού.
- Επαναλαμβάνω μέσα μου συνεχώς την παρακάτω προσευχή:
“Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού χάρισε μου αντί για θλίψη - χαρά, αντί για θυμό - αγάπη, και αντί για άγχος - γαλήνη.”
Ή
“Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού χάρισε μου χαρά, αγάπη και ειρήνη.”
Η ευχή του Ιησού το «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού ελέησόν με» όταν επαναλαμβάνεται μέσα μου συνεχώς, με επιμονή και πραότητα φέρνει εσωτερική γαλήνη και ηρεμία. Η συναίσθηση ότι παραδίδω όλα μου τα προβλήματα και τις αδυναμίες στον παντοδύναμο Θεό της αγάπης μου δίνει κουράγιο, ενισχύει την αυτοπεποίθηση και μειώνει το φόβο. Η αδιάκοπη επανάληψη του ονόματος του Χριστού θεραπεύει την αρνητικότητα και με αναπαύει με τη δύναμη της Χάρης του Αγίου Πνεύματος. Με την προσευχή δεν είμαι μόνος, συντροφιά με την αδυναμία του. Παρεμβαίνει δυναμικά στη ζωή μου ο ίδιος ο Θεός, ο παντοδύναμος Θεραπευτής όλων των ασθενειών και όλων των αδυναμιών.
Προσεύχομαι με κάθε τρόπο, όπως μπορώ και αυτό μου δίνει ένα στήριγμα ένα αποκούμπι που τόσο πολύ το έχω ανάγκη. Ακόμη και όταν δεν πιστεύω στο Θεό (και είναι φυσικό να μην πιστεύω αν δεν Τον γνωρίζω) επαναλαμβάνβω νοερά μέσα μου την ευχή του Ιησού το "Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέησόν με".
Μπορώ ακόμη να μιλήσω ελεύθερα στον Θεό σαν να είναι πατέρας μας ή ένα ένα πολύ αγαπητό πρόσωπο που μπορεί να με βοηθήσει.
"Θεέ μου δεν σε γνωρίζω αλλά σε παρακαλώ να με βοηθήσεις να ξεπεράσω αυτά τα αρνητικά αισθήματα διότι υποφέρω πολύ. Σε παρακαλώ βοήθησέ με".
Και πάλι συνεχίζω επαναλαμβάνοντας πολλές φορές την ευχή του Ιησού . Δεν πρέπει όμως να περιμένω γρήγορα και σημαντικά αποτελέσματα. Λέω την ευχή και αφήνω τον Θεό να λειτουργήσει μέσα μου την βοήθειά Του όπως Εκείνος γνωρίζει. Προσευχόμαι χωρίς να εξετάζω το αποτέλεσμα, χωρίς να περιμένω κάτι. Σιγά-σιγά θα συντελείται μέσα μου η αλλαγή. Η ανάπτυξη της σχέσης μου με το Θεό είναι θεραπευτική.
- Επαναλαμβάνω μέσα μου συνεχώς τις παρακάτω προτάσεις:
Με τη βοήθεια και τη Χάρη του Θεού:
Ξεπερνώ όλους τους φόβους και τις ανασφάλειες.
Εκφράζω με τόλμη τις σκέψεις και τα συναισθήματά μου.
Εξαγνίζω το παρελθόν μου.
Βελτιώνω τις σχέσεις μου.
Εμπιστεύομαι την Αγάπη του Θεού.
Χαίρομαι την κάθε στιγμή της ζωής μου.
Μαθαίνω από κάθε εμπειρία μου.
Παραμένω ψύχραιμος, ήρεμος και γαλήνιος.
Επίσης:
Ο Θεός είναι πάντοτε μαζί μου.
Ο Θεός συγχωρεί όλα μου τα λάθη.
Ο Θεός με στηρίζει με την Αγάπη του.
Ο Θεός με αγαπά πάντοτε, άνευ όρων.
Ο Θεός μου χαρίζει απεριόριστες δυνατότητες.
Με τη βοήθεια του Θεού μπορώ να τα καταφέρω.
Η ζωή μου δεν προσδιορίζεται από την τυχαιότητα αλλά προστατεύεται κατά πάντα από τον ίδιο το Θεό.
Η Χάρη του Θεού μου χαρίζει δύναμη, υγεία, ελπίδα, ζωντάνια, ηρεμία, φως, αισιοδοξία, χαρά, ευτυχία.
- Όσο μπορώ συντονίζω τις πράξεις μου με το θέλημα του Θεού. Κάνοντας υπακοή στο θέλημα του Θεού βοηθώ τον εαυτό μου να κάνει την καλύτερη επιλογή σε κάθε περίσταση. Ο Θεός θέλει από εμένα αυτό που με βοηθά περισσότερο. Οι εντολές του Θεού είναι οι κατευθυντήριες γραμμές που μπορούν να με οδηγήσουν σε μια καλύτερη ζωή και στη λύτρωση από κάθε κακό. Οι εντολές δεν είναι αστυνομικές ή δικαστικές αποφάσεις που επιβάλλονται από μια εξωτερική εξουσία. Οι εντολές είναι οι απαραίτητες οδηγίες για να προχωρήσω και να ολοκληρώσω με τον καλύτερο τρόπο το ταξίδι της ζωής. Το θέλημα του Θεού δεν είναι ένα ατομικό, εγωκεντρικό θέλημα που μου επιβάλλεται με αυστηρότητα. Το θέλημα του θεού συνιστά έκφραση της Αγάπης Του που στοχεύει να με βοηθήσει να πλησιάσω την τελειότητα. Το θέλημα του θεού είναι το καλύτερο φάρμακο για τον εαυτό μου. Αυτό που ο Θεός θέλει, είναι αυτό που εγώ χρειάζομαι.
Μέχρι τα γηρατειά σας εγώ είμαι ο Θεός σας και μέχρι τα βαθιά σας γεράματα εγώ θα σας στηρίζω. Εγώ σας έπλασα και εγώ θα σας σηκώσω αν πέσετε, εγώ θα σας υποστηρίξω και θα σας σώσω.
Ελεύθερη απόδοση στη Νέα Ελληνική, δική μου.
- Τα κλειδιά της αυτογνωσίας και της προσωπικής μου ανάπτυξης κρύβονται στη σκιά και το σκοτάδι της καθημερινότητας. Αξιοποιώ την ενέργεια που κρύβεται στις αντιξοότητες της καθημερινής ζωής για να προχωρήσω στην πνευματική μου πορεία. Δεν προσδοκώ να απαλλαγώ οριστικά από την οδύνη. Μαθαίνω να χαίρομαι μαζί με τις δυσκολίες.
- Αποσπώ την προσοχή μου από τα προβλήματα και τις αδυναμίες μου και βλέπω τον εαυτό μου μέσα από το πρίσμα της αιωνιότητας. Συνειδητοποιώ ότι είμαι εικόνα του Θεού. Θέλω να μάθω να σκέπτομαι, να αισθάνομαι και να συμπεριφέρομαι όπως ο Χριστός.
- Επιτρέπω μέσα από μένα να εκδηλωθεί η αγάπη του θεού στον κόσμο. Στο βαθμό που μπορώ γίνομαι αγάπη για τους γύρω μου. Αν δεν είναι δυνατόν να πάρω αγάπη από τους άλλους προσπαθώ όσο μπορώ να δώσω αγάπη. Σιγά-σιγά μαθαίνω να παίρνω δίνοντας, να κερδίζω χάνοντας.
(του Νικήτα Καυκιού)
Η κρίση στην ελληνική οικονομία είναι γεγονός και όλοι βιώνουμε τις συνέπειες στην καθημερινή ζωή. Μειώσεις μισθών, αυξήσεις σε φόρους, μικρή διακίνηση χρήματος στην αγορά, συμβάλλουν στις αλλαγές του, μέχρι τώρα, τρόπου ζωής μας. Και όσον αφορά τις οικογένειες, και ειδικά τους γονείς που αντιμετωπίζουν τις ίδιες με πριν απαιτήσεις από τα παιδιά τους, αλλά με λιγότερα διαθέσιμα μέσα, το αίσθημα της απόγνωσης κυριαρχεί.
Υπάρχει, όμως, τρόπος επιβίωσης της κρίσης, τουλάχιστον ψυχολογικός, και υπάρχει δυνατότητα να μετατραπεί η κρίση σε ευκαιρία.
Ειδικά, εάν αναλογιστούμε ότι ένας από τους λόγους της κρίσης στην Ελλάδα δεν έχει να κάνει μόνο με τη διεθνή χρηματοοικονομική κρίση, καθώς η χώρα μας έχει, εδώ και πολλά χρόνια, προβλήματα με το δημόσιο έλλειμμα και το δημόσιο χρέος της.
Και από ψυχολογική και κοινωνιολογική σκοπιά υπάρχουν πολλά περιθώρια για αλλαγές που θα βοηθήσουν στο να αντιμετωπιστεί ευκολότερα η κρίση στη χώρα μας.
Κρίση και οικογένεια
Η οικονομική κρίση επηρεάζει και τα παιδιά που μέχρι τώρα είχαν μάθει να ζουν με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Ο τρόπος ζωής τους αλλάζει και δεν καταλαβαίνουν το γιατί, καθώς κανείς δεν τους έχει ενημερώσει, έστω και στοιχειωδώς, για τις νέες αλλαγές. Αντί αυτού, βλέπουν στεναχωρημένους τους γονείς τους, που απολογούνται γιατί δεν έχουν να πληρώσουν για ένα επιπλέον παιχνίδι που ζητάνε, γονείς που θυμώνουν, προκειμένου να απαντήσουν σε επίμονα ερωτήματα των παιδιών σχετικά με το πότε θα αγοραστεί ένα νέο ρούχο, που μέχρι πριν από λίγο το έπαιρναν αμέσως μόλις το ζητούσαν, και απελπισμένους γονείς, που ντρέπονται, αλλά είναι υποχρεωμένοι να δικαιολογηθούν στον ιδιοκτήτη φροντιστηρίου των Αγγλικών γιατί καθυστέρησαν τα δίδακτρα. Και όλα αυτά γίνονται, τις περισσότερες φορές, με μεγάλη μυστικότητα, για να μη στεναχωρηθούν τα παιδιά, τα οποία παραδόξως είναι και οι άμεσοι αποδέκτες της κρίσης, καθώς ζουν τη μεταβλητότητα στη ζωή τους.
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς
Πρώτα από όλα, οι γονείς θα πρέπει να ενημερώσουν τα παιδιά τους. Αυτή η διαδικασία θα γίνει με απλά λόγια. Δεν χρειάζεται να τρομοκρατούνται τα παιδιά και να πιστεύουν ότι τους περιμένει ένα μαύρο και ζοφερό μέλλον. Θα πρέπει να γίνει ενημέρωση της νέας κατάστασης και να δοθεί η οπτική ότι αυτή η κατάσταση δεν αφορά μόνο τη συγκεκριμένη οικογένεια, αλλά την πλειοψηφία των οικογενειών στην Ελλάδα. Στη συνέχεια, θα τονίσουμε ότι πάντα υπάρχει προοπτική σε κάτι που συμβαίνει και ότι ο καθένας αντιμετωπίζει την κρίση, όπως άλλωστε και κάθε κρίση στη ζωή του, με το δικό του ιδιαίτερο τρόπο.
Μπορούμε να αξιοποιήσουμε την κρίση και να γίνουμε καλύτεροι. Όπως, για παράδειγμα, ο μαθητής που κατανοεί ότι το φροντιστήριο είναι μια ανάγκη που δυσκολεύονται να καλύψουν οι γονείς του και καταβάλλει μεγαλύτερη προσπάθεια στα μαθήματα. Επίσης, μπορούν να οριστούν δουλειές που, ανάλογα με την ηλικία, μπορεί να κάνει το κάθε μέλος της οικογένειας, όπως το καθάρισμα του δωματίου. Θα πρέπει να δοθεί χρόνος για να εκφραστούν διάφορα συναισθήματα, όπως θυμός και θλίψη για τις αλλαγές και, μαζί, όλη η οικογένεια να ανακαλύψει τις προσαρμοστικές της ικανότητες, τις οποίες θα χρησιμοποιεί και σε μελλοντικές πιθανές δυσκολίες της.
Όπως είπαμε, όμως, και πριν, η κρίση είναι και ευκαιρία, που σημαίνει ότι στο πλαίσιο αυτής της δύσκολης κατάστασης, τα παιδιά θα μάθουν κάποια μαθήματα που, διαφορετικά, δε θα μπορούσαν να το κάνουν.
Και ένα μεγάλο μάθημα είναι και το να λέμε «όχι». Όπως και ένα μεγάλο μάθημα είναι να είμαστε σε θέση να αμφισβητούμε αντιλήψεις που δε λειτουργούν πλέον στην κοινωνική πραγματικότητά μας. Εάν, για παράδειγμα, έχουμε ταυτίσει τη διασκέδαση με το χρήμα και έχουμε κάνει συνώνυμο της ψυχαγωγίας την αγορά υλικών, ίσως να πρέπει να επανεκπαιδευτούμε - και εμείς και τα παιδιά μας - σε άλλες μορφές διασκέδασης, όπως ένας περίπατος στη φύση, η παρέα, η αναζήτηση φεστιβάλ που είναι ανοιχτά στο κοινό.
Οι νέες πηγές ευχαρίστησης μπορεί αρχικά να μας ξενίσουν, αλλά, στη συνέχεια, μπορεί να μας ανοίξουν ένα νέο κόσμο. Το να έρθουμε αντιμέτωποι με μια πραγματικότητα, όσο δύσκολη και εάν είναι και όσο φόβο και ανασφάλεια και αν μας γεννάει, μπορεί να μας πάει παρακάτω. Όπως η κρίση μάς δίνει τη δυνατότητα αναθεώρησης σε κρατικό επίπεδο, για να δούμε τι κάναμε λάθος και τι όχι, έτσι, λοιπόν, ας το κάνουμε και εσωτερικά, για να δούμε τι δουλεύει για εμάς και τι όχι.
Ας δούμε τώρα τι σημαίνει η έννοια της «κλεψιάς» στην παιδική ηλικία. Είναι κατασταλτικός παράγοντας η έναρξη από αυτή την ηλικία;;; Το κατακτητικό αλλά και κτητικό ένστικτο ενός παιδιού διαφαίνεται από τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Η έννοια «δικό μου είναι» και ο τρόπος που το διεκδικούν υποδηλώνει μία τάση του παιδιού να ξεχωρίσει, να κατακτήσει, να νιώσει πολύ ξεχωριστό και στη συνέχεια σημαντικό. Όταν ένα παιδί στα 7 του χρόνια ακόμα δεν έχει ξεκαθαρίσει μέσα του τι σημαίνει η έννοια «κάνω δικό μου κάτι που δεν μου ανήκει» τότε πολύ εύκολα και σχεδόν αυτόματα μπαίνει στην διαδικασία να «κλέβει». Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή από τους ενήλικες όταν ένα παιδί «κλέβει», αρπάζει κάτι και θέλει να το κάνει μόνο δικό του, το κρύβει για να μην το βρουν, ή θα σκαρφιστεί κάποια δικαιολογία ώστε να αποφύγει τις συνέπειες. Είναι λάθος να τιμωρηθεί αν δεν έχει καταλάβει ότι η πράξη του αυτή είναι παράβαση των ηθικών κανόνων, είναι να αντιμετωπίζονται ως παιδιά και όχι ως ενήλικες που γνωρίζουν πολύ ξεκάθαρα και συνειδητά το αποτέλεσμα των πράξεων τους. Χρειάζεται εξάσκηση και επαναληψιμότητα ώστε το παιδί να αρχίσει να ζητάει την άδεια του γονιού για να χρησιμοποιήσει πράγματα που δεν είναι δικά του. Αυτές είναι κάποιες βασικές κατευθυντήριες που ωθούν τα παιδιά να οριοθετούν το τι είναι δικό τους και τι όχι και να νιώθουν όμορφα και οικεία σ΄ότι τους ανήκει . Η λογική ικανοποίηση των αιτημάτων ενός παιδιού θα δυναμώσει την συνήθεια να ζητάει εκείνο που θέλει χωρίς να το παίρνει αυθαίρετα επειδή έτσι του άρεσε. Από την άλλη η απόλυτη αυστηρότητα και τα πολλαπλά όχι ωθούν το παιδί να παύει να ζητάει και να παίρνει με το «έτσι θέλω» οτιδήποτε εφόσον έχει γίνει καταγραφή ότι, οτιδήποτε και αν ζητήσει θα του το αρνηθούν. Η άρνηση και η συνεχής τιμωρία δεν είναι επιθυμητοί τρόποι πειθαρχίας όπου το παιδί θα συνειδητοποιήσει την έννοια της ξένης ιδιοκτησίας και να μπορέσει να μετατρέψει το «ξένο» και το «κλέβω» σε «επιθυμώ» και «δικό μου». Σε ηλικίες προσχολικής φάσης ή και από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού είναι συχνό τα παιδιά να γυρνάνε στο σπίτι από το σχολείο και να έχουν στις τσέπες τους καραμέλες που άρπαξαν από το κυλικείο ή παιχνίδια , γόμες, μολύβια άλλων συμμαθητών τους. Η αντιμετώπιση αυτή χρειάζεται πειθαρχία αλλά και αυστηρότητα όχι όμως τιμωρία. Η αποδοκιμασία αυτή του παιδιού χρειάζεται να είναι σαφής και ανυποχώρητη, οι δικαιολογίες είναι μία πολύ συχνή άμυνα που χρησιμοποιούν οι γονείς για να μην υποστούν οι ίδιοι τις συνέπειες της διαπαιδαγώγησης τους. Η υποχώρηση, η ανεκτικότητα και οι ελαφρές δικαιολογίες υποθάλπουν την πράξη της κλοπής. Με απλές εκφράσεις και παραδείγματα θα κατανοήσουν τα παιδιά την έννοια της ατομικής ιδιοκτησίας του ίδιου αλλά και του άλλου και ότι κανένας δεν μπορεί να θίξει ή να αγγίξει ότι ανήκει στον εκάστοτε κάτοχο του. Ό,τι πήρε, είναι να επιστραφεί άμεσα και να ζητήσει συγνώμη από τον δικαιούχο του αντικειμένου. Υπάρχουν περιπτώσεις παιδιών όπου κατά την σχολική τους περίοδο νιώθουν μειονεκτικά, ανασφαλή και προσπαθούν να δημιουργήσουν φίλους και παρέες μέσω του να δωροδοκήσουν τους πιο δημοφιλείς συμμαθητές τους για να νιώσουν αποδοχή και ότι ανήκουν σε ομάδα. Αυτή την πράξη την κάνουν παιδιά που και τα ίδια έχουν δωροδοκηθεί από τους γονείς τους ώστε να δείχνουν μία καλή συμπεριφορά. Για να βρεθεί το αντικείμενο που θα τους δώσει εκείνο που επιθυμούν είναι να κλέψουν, μ’ αυτό τον τρόπο πιστεύουν ότι θα γίνουν αρεστοί και σημαντικοί. Το κλέψιμο άλλοτε γίνεται ομαδικά όπου ο ένας είναι ο αρχηγός και κατευθύνει. Σ΄αυτή την περίπτωση μιλάμε και για μία γενικότερη αντικοινωνική συμπεριφορά διότι την πράξη της κλεψιάς ακολουθούν και πράξεις βανδαλισμού ή ακόμα και βία απέναντι σε άλλους ανθρώπους, μόνο και μόνο για να επιτύχουν το σκοπό τους, τον σκοπό που θα τους κάνει σημαντικούς και ικανούς στους «κυρίαρχους άλλους». Σ’ αυτές τις περιπτώσεις κάθε παιδί είναι να αντιμετωπίζεται ξεχωριστά και ατομικά, σύμφωνα με το οικογενειακό του υπόβαθρο και τις σχέσεις με τα μέλη της οικογένειας. Τι νιώθουν και πως αντιδρούν οι γονείς όταν το παιδί τους «κλέβει»;;;; Οι περισσότεροι από τους γονείς θεωρούν ότι είναι ένα βαρύ παράπτωμα η κλεψιά. Αρκετοί νιώθουν ντροπή διότι αυτό μπορεί να είναι «έξω» από τις νόρμες και την ηθική της οικογένειας τους. Το παιδί τιμωρείται αρκετά γ’ αυτό, κρυφά όμως από την υπόλοιπη ευρεία οικογένεια (όπως γιαγιάδες, θείους, ξαδέρφια). Προσπαθούν να το κρύψουν γερά, να μην διαρρεύσει τίποτα...!!!Πίσω από την πράξη μιας «ασήμαντης» κλοπής υποβόσκει μελλοντικά ένας ενήλικας εγκληματίας, βίαιος, αντικοινωνικά υπαρκτός, ένας άνθρωπος που θα καταστρέφει την ίδια του την ζωή με τις επιλογές του αλλά και των υπολοίπων. Έτσι λοιπόν όταν επικρατεί αυτή η σκέψη αρκετοί γονείς για να προλάβουν να την εξαλείψουν προβαίνουν σε αυστηρά μέτρα διαπαιδαγώγησης και τιμωριτικότητας. Οι αιτίες που ένα παιδί «κλέβει» είναι γιατί θέλει να ικανοποιήσει το ανίσχυρο Εγώ του όπως θα υποστήριζαν κάποιοι ορθόδοξοι ψυχαναλυτές, τα παιδιά πολύ εύκολα περνούν από την διαδικασία να ξεχνούν τι τους ανήκει οπότε να «αρπάξουν» πολύ εύκολα εκείνο που δεν είναι δικό τους, θα νιώσουν μία οικειότητα και θα θελήσουν να το κρατήσουν. Τα παιδιά δεν σκέφτονται –και ίσως να μην χρειάζεται κιόλας- ως ενήλικες και οι ψυχοσυναισθηματικές βαθμίδες τους είναι τελείως διαφορετικές από εκείνων των ενηλίκων η σκέψη και το συναίσθημα τους είναι αλλιώτικο. Δηλαδή άλλη ερμηνεία θα δίναμε για ένα παιδί που «κλέβει» και μία άλλη για ένα νεαρό ενήλικα. Οι επιθυμίες των παιδιών είναι μεγάλες και η παρορμητικότητα τους υπερέχει από την λογική σκέψη. Η παιδική αυτοκυριαρχία είναι μικρότερη από εκείνη του ενήλικα, όπως επίσης και η οριοθέτηση του εαυτού. Ας αναφερθούμε σε κάποιο κοινό παράδειγμα: Ο μικρός Νίκος «κλέβει» από το πορτοφόλι της μητέρας του χρήματα αγοράζει γλυκίσματα και παιχνίδια όπου μετά τα μοιράζει στους φίλους του. Οι τιμωρίες που υιοθετούν οι γονείς προς τον Νίκο δεν έχουν επιφέρει κάποιο αποτέλεσμα. Η ερμηνεία του Παιδοψυχολόγου είναι ότι ο Ν. είναι ένας «κακός» μαθητής που δυσκολεύεται, οι αποδόσεις του στα μαθήματα τον καθιστούν σε πολύ χαμηλή θέση στην τάξη. Ζώντας σ’ ένα περιβάλλον όπου τον καλομαθαίνουν, αισθάνεται ανήμπορος που στο σχολείο δεν μπορεί να κρατήσει τον πρωταρχικό του ρόλο και θέση που καταφέρνει επάξια στο σπίτι. Στο σχολείο παίρνοντας την θέση εκείνου που κάνει τους άλλους να γελούν και να παίρνει την προσοχή τους με τα «κλεμμένα» αντικείμενα που τους δωρίζει δημιουργεί στον εαυτό του μία εικόνα ψευτουπόληψης από την οποία σαν καλομαθημένο και αποτυχημένο παιδί δεν μπορεί να αποχωριστεί αλλά και βέβαια να διαχειριστεί (εφόσον είναι ένα ανήλικο παιδί!!). Με την βοήθεια Παιδαγωγών καθώς και η εκπαιδευτική αλλαγή που συντέλεσε στο οικογενειακό περιβάλλον του Ν. μπόρεσε να ενθαρρυνθεί να νιώθει «ωφέλιμο παιδί», μετά από λίγο καιρό οι επιδόσεις του στο σχολείο ανέβηκαν και πλέον δεν είχε την ανάγκη να αποχτήσει τον σεβασμό και την αποδοχή των συμμαθητών του χωρίς να μπαίνει στην διαδικασία με «αθέμιτα μέσα» να γίνεται σημαντικός. Η ψυχοθεραπεία για τα παιδιά που «κλέβουν» χρειάζεται διακριτικότητα και πολύ λεπτούς χειρισμούς από τους ειδικούς. Χρειάζεται συνεργασία του ενήλικα με το παιδί το οποίο για να ωθείται σε τέτοιες πράξεις βρίσκεται σε μία δύσκολη εσωτερική αντίθεση προς τον εαυτό του και τους γύρω του. Στην θέση του παιδικού φόβου και του αισθήματος κατωτερότητας είναι να πάρει θέση η ασφάλεια, η οικειότητα και η εμπιστοσύνη, αυτό επιτυγχάνεται μ’ ένα ειδικευμένο παιδοψυχολόγο ή Παιδαγωγό και κυρίως με την κατάλληλη και σταθερή συνεργασία των γονέων. Οι λόγοι που οδηγούν τα παιδιά να «κλέβουν»: Για να τραβήξουν την προσοχή των άλλων όπως των γονιών, αν εκείνοι είναι υπερβολικά απασχολημένοι. Ως αντιστάθμισμα στην έλλειψη αγάπης ή προσοχής, όπως αν οι γονείς είναι αυστηροί. Επειδή το κάνουν και οι άλλοι συνομήλικοι, επιδιώκοντας ‘έτσι να κερδίσουν τον θαυμασμό της παρέας τους. Από διάθεση για περιπέτεια ή από απερισκεψία, εφόσον επιθυμούν να αποκτήσουν όλο και περισσότερα από τα αγαθά με τα οποία τους βομβαρδίζει η σημερινή κοινωνική πραγματικότητα. Σπανιότατα υπάρχουν παιδιά με εγκεφαλικές βλάβες ή με ψυχογενή τάση για κλέψιμο. Τι είναι να κάνουν οι γονείς: Όταν αντιληφθούν ότι το παιδί τους έκλεψε, καλό είναι να του εξηγήσουν ήρεμα ότι δεν αφαιρούμε κάτι από τους άλλους χωρίς πρώτα να τους ρωτήσουμε, αποφεύγοντας να δώσουν συνέχεια ή έμφαση. Αν το χειριστούν σωστά, η πιθανότητα να ξαναπροσπαθήσει να κλέψει είναι μικρή. Το παιδί, ιδίως στην προσχολική ηλικία, δεν καταλαβαίνει επαρκώς την διάκριση του «έχω» και του «δεν έχω». Αν επανειλλημένα το παιδί καταφεύγει σε αυτή την πράξη, είναι απαραίτητο να αναλογιστούν για ποιο λόγο το κάνει και ενδεχομένως τι μήνυμα θέλει να τους περάσει. Είναι σημαντικό να βελτιώσουν την επαφή τους με το παιδί. Να του δείξουν εμπιστοσύνη. Να του μάθουν τρόπους αυτοελέγχου. Να του αναθέσουν πρωτοβουλίες και έτσι να ενισχύσουν την εικόνα που έχει για τον εαυτό του. Στα μεγαλύτερα παιδιά, με την κλοπή σχετίζεται και το χαρτζιλίκι, σε τι ύψος και με ποιες προϋποθέσεις δίνεται. Τι είναι να αποφεύγουν: Να το απειλούν. Να το υποτιμούν ή να το προσβάλουν. Να του υιοθετούν την ταμπέλα του «κλέφτη». Να το αναγκάζουν με την αυστηρότητα τους να τους λέει ψέματα προκειμένου να κρυφτεί. Μία τέτοια εσφαλμένη αντιμετώπιση ενδέχεται να γίνει η αφορμή για επανάληψη αυτής της συμπεριφοράς. Σχετικά με τους εφήβους: Αν ένας έφηβος «κλέψει» κάτι από τον γονιό, τότε ο δεύτερος θα χρειαστεί να πάρει πίσω το κλεμμένο αντικείμενο ή να ζητήσει από τον ‘έφηβο να του το επιστρέψει. Αν «κλέψει» από ένα γειτονικό μαγαζί ή από το χώρο του σχολείου θα χρειαστεί ο έφηβος να υποστεί ατομικά τις λογικές συνέπειες αυτής του της πράξης. ( της κας Βαϊτσου Δήμητρας Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια)
Το δέρμα αποτελεί το εκτενέστερο όργανο του ανθρώπινου σώματος. Πέρα από το λειτουργικό του ρόλο (προστασία από το εξωτερικό περιβάλλον, ρύθμιση θερμοκρασίας του σώματος και ισορροπίας υγρών, αίσθηση αφής και πόνου κλπ), το δέρμα παίζει καθοριστικό ρόλο στην εμφάνιση, την ελκυστικότητα και την αυτοπεποίθηση του ατόμου.
Όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας, άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο, ενδιαφέρονται για την ποιότητα της επιδερμίδας τους. Η διατροφή μπορεί να παίξει σημαντικό, «εκ των έσω» ρόλο στην καλή υγεία και εμφάνιση του δέρματος.
Τι μπορεί να προσφέρει η διατροφή στο δέρμα μας;
Ενίσχυση της δομής του Ορισμένα θρεπτικά συστατικά όπως η βιταμίνη C και η ρετινόλη (βιταμίνη Α) ενισχύουν τη δομή της επιδερμίδας. Ειδικότερα, η βιταμίνη C είναι απαραίτητη για τη σύνθεση του κολλαγόνου, της βασικότερης δομικής πρωτεΐνης του δέρματος, ενώ η ρετινόλη είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της καλής λειτουργίας και δομής των επιθηλιακών κυττάρων του δέρματος.
Αντιοξειδωτική δράση – φωτοπροστασία Τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν το δέρμα από τις ελεύθερες ρίζες, ουσίες που προκαλούν φθορές στα κύτταρα. Οι ελεύθερες ρίζες δημιουργούνται λόγω οξειδωτικού στρες, κατά τη φυσιολογική γήρανση και την έκθεση στον ήλιο κλπ. Θρεπτικά συστατικά που προσφέρουν αντιοξειδωτική δράση και φωτοπροστασία είναι τα καροτενοείδη (κυρίως το β-καροτένιο), το λυκοπένιο, η βιταμίνη C, η βιταμίνη Ε και τα φλαβονοειδή. Αντιφλεγμονώδη δράση – ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (τα ω-3 περισσότερο από τα ω-6), ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και έχουν αντιφλεγμονώδη δράση, ευνοώντας έτσι την καλή υγεία του δέρματος κατά τη γήρανση ή σε φλεγμονώδεις νόσους (έκζεμα, ατοπική δερματίτιδα, ψωρίαση). Στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού βοηθούν και τα αντιοξειδωτικά.
Σημείωση: Ορισμένες από τις παραπάνω δράσεις έχουν διαπιστωθεί σε μελέτες όπου έγινε συμπληρωματική χορήγηση των συστατικών και όχι από την πρόσληψη τους στο πλαίσιο της συνήθους διατροφής.
Ενυδάτωση Η επαρκής ενυδάτωση είναι απαραίτητη για την καλή υγεία του δέρματος και τη διατήρηση της ελαστικότητας του. Φροντίζετε να καταναλώνετε 6-8 ποτήρια υγρά ημερησίως, ή παραπάνω αν υπάρχει έντονη εφίδρωση (λόγω άσκησης, έκθεσης στον ήλιο ή ασθένειας).
Διατροφή και ακμή: ο μύθος της σοκολάτας Παλαιότερα, τρόφιμα όπως η σοκολάτα και τα τηγανιτά είχαν κατηγορηθεί ότι προκαλούν ή επιβαρύνουν την ακμή. Πλέον, υπάρχουν επαρκή δεδομένα που υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ειδικά για τη σοκολάτα, η συσχέτιση ενδεχομένως έχει προέλθει από τις ορμονικές διαταραχές που αποτελούν αίτιο εμφάνισης ακμής και συχνά συνοδεύονται από την κατανάλωση σοκολάτας.
Πηγές θρεπτικών συστατικών που προάγουν την καλή υγεία του δέρματος
Ο καλύτερος τρόπος για την κάλυψη των αναγκών στα παραπάνω συστατικά είναι η δια βίου υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής, η οποία άλλωστε προάγει την καλή υγεία γενικότερα. Τα συμπληρώματα διατροφής είναι ωφέλιμα σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες και θα πρέπει να λαμβάνονται πάντα με τη σύμφωνη γνώμη κάποιου επιστήμονα υγείας.
1) Σε ποια ηλικία πρέπει ένα παιδί να μάθει ότι είναι υιοθετημένο;
Οι περισσότεροι γονείς που έχουν υιοθετήσει κάποιο παιδί προβληματίζονται στο πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να το ανακοινώσουν. Η καλύτερη ηλικία για να μάθει το παιδί την αλήθεια για τους βιολογικούς γονείς του, είναι στην νηπιακή ηλικία, από 3 έως 5 ετών, καθώς θεωρείται εκείνη η εξελικτική περίοδος όπου το παιδί έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται και να κατανοεί τον εαυτό του και τον κόσμο. Εάν η συζήτηση αυτή πραγματοποιηθεί αργότερα, όταν το παιδί δηλαδή θα βρίσκεται σε μεγαλύτερη ηλικία, τότε θα νιώσει απογοήτευση και θυμό και αυτό ίσως επηρεάσει την εμπιστοσύνη που νιώθει προς το πρόσωπό τους. Σε περίπτωση που οι θετοί γονείς δεν το ενημερώσουν, υπάρχει πιθανότητα το παιδί να το μάθει από σχόλια του κοινωνικού περίγυρου. Αυτό μπορεί να κλονίσει την εμπιστοσύνη του και μπορεί να νιώσει ότι η υιοθεσία είναι κάτι το κακό ή κάτι για το οποίο υπάρχει ντροπή και για τους λόγους αυτούς είχε κρατηθεί μυστικό.
2) Με ποιόν τρόπο ο θετός γονιός πρέπει να πει στο παιδί του την αλήθεια;
Δεν υπάρχουν έτοιμες συνταγές και φράσεις για τον τρόπο που θα μπορούσαν οι γονείς να πουν την αλήθεια, καθώς αυτό θα στερούσε τον αυθορμητισμό των γονέων και τον τρόπο που οι ίδιοι εκφράζονται. Το παιδί έχει δικαίωμα και ανάγκη να μάθει ότι έχει άλλους βιολογικούς γονείς. Η αλήθεια θα πρέπει, επομένως να ειπωθεί από τους θετούς γονείς με απλό και φυσικό τρόπο ώστε να μπορεί να κατανοήσει. Ο τρόπος που θα ειπωθεί εξαρτάται από τη νοητική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Απαντάμε στις ερωτήσεις του και του δίνουμε τόσες πληροφορίες όσες ζητάει και είναι έτοιμο να ακούσει. Αργότερα, το παιδί θα επανέλθει με κάποια άλλη ερώτηση και θα έχουμε την ευκαιρία να του δώσουμε κι άλλες πληροφορίες. Όταν οι θετοί γονείς δεν είναι σε θέση να απαντήσουν σε όλες τις ερωτήσεις του παιδιού, τότε μπορούν απαντήσουν στο παιδί πως δεν γνωρίζουν και δεν μπορούν να απαντήσουν στην ερώτηση του.
3) Το φύλο ή η φυλή του παιδιού παίζει κάποιο ρόλο σε αυτή την διαδικασία; Στα παιδιά άλλης φυλής ή διαφορετικού φύλου πως πρέπει να ειπωθεί η αλήθεια; Τα αισθήματα και οι αντιδράσεις του παιδιού εξαρτώνται κυρίως από την ηλικία, το επίπεδο ωριμότητάς, και τον τρόπο που θα ειπωθεί η αλήθεια. Το αν θα είναι κορίτσι ή αγόρι ή παιδί από άλλη φυλή, δεν δείχνουν να παίζουν κάποιο σημαντικό ρόλο.
4) Εάν υπάρξει βίαιη αντίδραση από την πλευρά του παιδιού πως αντιμετωπίζεται; Η αποκάλυψη της αλήθειας μπορεί να προκαλέσει αρνητικά συναισθήματα στο παιδί, όπως λύπη, θυμός, απογοήτευση, κ.α. Ο θυμός είναι ένα υγιές φυσιολογικό συναίσθημα, το οποίο, όταν το παιδί δεν μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά, μπορεί να έχει καταστροφικές επιπτώσεις τόσο για το ίδιο όσο και για τα αγαπημένα πρόσωπα του. Επομένως, δεν είναι ο θυμός αυτός καθ΄ αυτός επικίνδυνος, αλλά οι επιθετικές πράξεις του παιδιού. Σε αυτή την περίπτωση, οι γονείς πρέπει να δείχνουν ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματα θυμού του παιδιού με ήρεμο τρόπο. Αυτό που προέχει επομένως, είναι οι γονείς να μάθουν να διατηρούν την ηρεμία τους δίνοντας έτσι ένα υγιές παράδειγμα αποτελεσματικής διαχείρισης του θυμού. Ταυτιστείτε συναισθηματικά με το παιδί και προσπαθήσετε να μπείτε στη θέση του και να καταλάβετε πώς μπορεί να νιώθει. Σε παιδιά μικρότερης ηλικίας, μία αγκαλιά, ένα χάδι ή η απόσπαση της προσοχής του σε πιο ευχάριστες δραστηριότητες, μπορεί να επιφέρει θετικά αποτελέσματα. Όταν το παιδί συνεχίζει να είναι επιθετικό, ζητήστε του να απομακρυνθεί από την πηγή της έντασης και πείτε του ότι θέλετε πολύ να συζητήσετε μαζί του όταν θα έχει ηρεμήσει. Δραστηριότητες όπως, να πάνε βόλτα, να διαβάσουν ένα βιβλίο ή να ακούσουν μουσική, μπορεί να έχουν εξίσου θετικά αποτελέσματα. Όταν ο θυμός υποχωρήσει, μπορείτε να συζητήσετε μαζί του την αιτία του θυμού και να το βοηθήσετε να βρει εναλλακτικές λύσεις διαχείρισης του θυμού.
5) Τι είναι αυτό που συνήθως φοβίζει τους θετούς γονείς για να πουν την αλήθεια; Οι θετοί γονείς συχνά νιώθουν άγχος και αμηχανία γιατί φοβούνται συχνά ότι το παιδί θα τους απορρίψει και δεν θα τους θεωρεί γονείς του από τη στιγμή που θα αποκαλυφθεί η αλήθεια. Ακόμα, οι γονείς συχνά ανησυχούν ότι το ίδιο το παιδί θα πληγωθεί εάν μάθει την ιστορία της υιοθεσίας του. Φαίνεται ότι, η γνώση της υιοθεσίας και η αναγνώριση των συναισθημάτων του, βοηθάει πολύ περισσότερο το παιδί καθώς δίνεται η δυνατότητα να επεξεργαστεί τα συναισθήματα απώλειας, εγκατάλειψης, φόβου, ενοχής και μοναξιάς που συχνά συνδέονται με την υιοθεσία. Όταν οι γονείς παρέχουν στο παιδί ένα σταθερό και ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον, όπου υπάρχει αγάπη, τρυφερότητα, εμπιστοσύνη και επικοινωνία, αποτελούν απαραίτητα στοιχεία, τα οποία θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των δυσκολιών.6) Στις μονογονεϊκές οικογένειες τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα. Πως πρέπεινα αντιμετωπιστεί το θέμα ώστε το παιδί να λάβει συγχρόνως δυο απαντήσεις.Μία για την υιοθεσία και μία στο γιατί έχει μόνο ένα γονιό;Οι γονείς που ζουν μόνοι με τα θετά παιδιά τους καλούνται να αντιμετωπίσουν αλλαγές τόσο στον τρόπο ζωής τους όσο και στη συναισθηματική τους κατάσταση. Αυτές οι αλλαγές δημιουργούν μερικές φορές απογοήτευση, φόβο και θυμό, η σωστή διαχείριση των οποίων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μία υγιή εξέλιξη του παιδιού. Έως σήμερα γνωρίζουμε ότι, τα παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών δεν έχουν χειρότερη εξέλιξη από τα παιδιά που μεγαλώνουν με τους δύο γονείς τους. Συνήθως τα παιδιά επηρεάζονται αρνητικά από τις κοινωνικές, οικονομικές και ψυχολογικές συνθήκες και όχι από την ίδια τη μονογονεϊκότητα. Η αποτελεσματική επικοινωνία, η οποία βασίζεται στην ειλικρίνεια, την εμπιστοσύνη και την αποκάλυψη της αλήθειας μεταξύ του θετού παιδιού και του μονογονέα, βοηθάει στην υγιή συναισθηματική και ψυχική ανάπτυξη του παιδιού.
Έχει διαπιστωθεί ότι το στρες προκαλεί πρόωρη γήρανση και πολλές άλλες ασθένειες που σχετίζονται με αυτό.
Επομένως, οτιδήποτε μας ανεβάζει τη διάθεση και μας μειώνει το στρες, κάνει καλό και στην υγεία μας.
Γι’ αυτό γελάστε και αξιοποιήστε αυτό το δώρο ζωής!
Χαμογελάστε και να είστε σίγουροι ότι θα φανείτε νεότεροι.
Το πολύ στρες επηρεάζει την υγεία και την ευεξία μας, και πολλές φορές την εργασία και την κοινωνική μας ζωή.
Ο τρόπος όμως με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τις αντιξοότητες της ζωής και τα προβλήματα που προκύπτουν καθημερινά, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ψυχολογική και κατ’ επέκταση σωματική μας υγεία.
Καθώς μεγαλώνουμε, γινόμαστε καλύτεροι στο να γνωρίζουμε τί είναι αυτό που μας κάνει να αισθανόμαστε καλά και τί αυτό που μας αναστατώνει τη ζωή.
Το γέλιο διώχνει το συσσωρευμένο στρες, μας χαλαρώνει, μειώνει το αίσθημα της κούρασης και δημιουργεί ένα αίσθημα ευφορίας.
Απολαύστε λοιπόν τη ζωή και κάντε καινούργιους φίλους, δείτε αστείες ταινίες όταν βλέπετε τηλεόραση, κάντε ένα διάλειμμα από την ρουτίνα, βγείτε έξω και αναζητήστε το γέλιο και την διασκέδαση.
Παρόλο που η παρέα δεν είναι πάντα απαραίτητη για να γελάσουμε, έχει διαπιστωθεί ότι γελάμε κατά μέσον όρο 30 φορές περισσότερο με παρέα σε σχέση με τις μοναχικές μας στιγμές.
Σύμφωνα με έρευνες, το γέλιο είναι μεταδοτικό, αφού οι άνθρωποι συνηθίζουν να μιμούνται τα συναισθήματα αυτών που βρίσκονται γύρω τους.
Το συχνό γέλιο προκαλεί αύξηση της παραγωγής ενδορφινών, φυσικών μορφινών που έχουν αναλγητική και χαλαρωτική δράση.
Επίσης, το γέλιο δραστηριοποιεί το αυτόνομο παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο με τη σειρά του ελέγχει πλήθος λειτουργιών του οργανισμού μας, με αποτέλεσμα την καλύτερη πέψη, την μείωση τουκαρδιακού παλμού, αλλά και της αρτηριακής πίεσης.
Μελέτες έχουν δείξει ότι 20 δευτερόλεπτα γέλιου αντιστοιχούν για την καρδιά σαν τρία λεπτά γρήγορου βάδην.
Και μην σκεφτείτε ότι θα κάνετε ρυτίδες αν γελάσετε, γιατί ακόμα και αυτό να συμβεί, είναι προτιμότερο από ένα ζαρωμένο μέτωπο.
Είναι στο χέρι μας αντί να παραπονιόμαστε, να αντιμετωπίζουμε με χιούμορ κάποιες δύσκολες ή πιεστικές καταστάσεις της ζωής μας, στο μέτρο του δυνατού, βλέποντας με μια άλλη οπτική γωνία τα γεγονότα, περισσότερο σαν μια πρόκληση παρά σαν μια απειλή.
Μπορούμε να δημιουργούμε άμυνες στην επίθεση του στρες, όταν κατανοούμε τι προκαλεί πίεση και ένταση στη ζωή μας, αλλά και με ποιούς τρόπους θα το αποφύγουμε ή θα το προσαρμόσουμε καλύτερα.
Αφήστε το γέλιο που υπάρχει μέσα σας να σας παρασύρει και να θυμάστε ότι δεν γελάμε λιγότερο όσο γερνάμε, αλλά γερνάμε επειδή δεν γελάμε περισσότερο!
Επίσης, κατά τη διάρκεια της ημέρας το αυθόρμητο γέλιο προκύπτει συνήθως για λίγα δευτερόλεπτα, αν τα καταφέρουμε να γελάσουμε με την “καρδιά μας’’. Αυτό είναι αρκετό ώστε να προκαλέσει φυσιολογικές και βιοχημικές αλλαγές στο σώμα μας. Με το γέλιο το σώμα μας να απελευθερώνει ένα μείγμα ορμονών (τις γνωστές μας ενδορφίνες), στις οποίες οφείλεται και η αντιγηραντική δράση του. Με το γέλιο, βελτιώνεται η μνήμη μας, οξυγονώνονται τα εγκεφαλικά μας κύτταρα και το σώμα μας, καθαρίζουν σε βάθος οι αναπνευστικοί μας οδοί, γυμνάζονται οι πνεύμονες και οι κοιλιακοί μας, βελτιώνεται η αρτηριακή μας πίεση, καταπολεμάται το άγχος και η κατάθλιψη, ενεργοποιείται το παρασυμπαθητικό νευρικό μας σύστημα, αυξάνεται η κυκλοφορία της λέμφου και η υγεία του ανοσοποιητικού μας συστήματος.
Το γέλιο μας δημιουργεί ευφορία, μας κάνει να αισθανόμαστε καλά και να βελτιώνουμε την διάθεσή μας και τη συμπεριφορά μας προς τους γύρω μας.
Αύριο το πρωί μόλις βγείτε στο δρόμο χαμογελάστε στον πρώτο γνωστό που θα συναντήσετε!
Όλα τα παιδιά έχουν μια φυσική τάση να αγαπούν τα ζώα. Τα πλησιάζουν με θαυμαστή αμεσότητα και, σαν μέσα από κάποιο μυστικό κώδικα επικοινωνίας, τα ζώα ανταποκρίνονται με μια περίεργη σιγουριά και υπομονή. Τα παιδιά έχουν ανάγκη τη φύση, ανήκουν σε αυτή και από ένστικτο πλησιάζουν με αγάπη ότι την αποτελεί.
«Πάρε μου ένα ζωάκι !..»
Σχεδόν όλοι οι γονείς έρχονται κάποια στιγμή αντιμέτωποι με την επιθυμία των παιδιών τους να αποκτήσουν ένα ζωάκι. Το πώς θα ανταποκριθεί ο καθένας σε αυτή, εξαρτάται από τ ην προσωπική του άποψη και εμπειρία. Άλλοι την απορρίπτουν άμεσα, επικαλούμενοι ορατούς και αόρατους κινδύνους και ατελείωτες δικαιολογίες για κόπο, δέσμευση και ευθύνη. Άλλοι σπεύδουν να ικανοποιήσουν την επιθυμία των παιδιών τους με την ίδια ευκολία που θα έμπαιναν στο πλησιέστερο κατάστημα παιχνιδιών. Τέλος, κάποιο άλλοι, οι οποίοι συνήθως έχουν και οι ίδιοι μεγαλώσει με ένα κατοικίδιο, αποφασίζουν με σοβαρότητα να βάλουν τα παιδιά τους στον κόσμο της ευθύνης που δημιουργεί η αγάπη για τα ζώα.
Τα οφέλη της συμβίωσης
Για όσα παιδιά ζουν σε διαμέρισμα, ένα ζώο στο σπίτι εκπροσωπεί τη φύση. Τους διδάσκει ότι ο άνθρωπος δεν είναι το μοναδικό είδος στη Γη και πως η ανθρώπινη ομιλία δεν είναι ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας. Αντιπροσωπεύει το ένστικτο και όλα αυτά που μπορούμε να κάνουμε χρησιμοποιώντας το, χωρίς να εξαρτόμαστε από την τεχνολογική πρόοδο. Θυμίζει πως για να χαρεί και να παίξει κάποιος δεν χρειάζεται απαραίτητα πολύπλοκα παιχνίδια και μηχανές. Αρκεί μια μπάλα, μια βόλτα στον ήλιο και καλή διάθεση.
Μέσα από τη συμβίωση με ένα σκύλο ή μια γάτα, τα παιδιά ανακαλύπτουν με τρόπο απλό και φυσικό τα μυστήρια της φύσης. Έχουν την ευκαιρία, μέσω κάποιου αγαπημένου φίλου, να εξοικειωθούν με τη γέννηση, την επιβίωση, την αναπαραγωγή, την αρρώστια, ακόμα και με το θάνατο. Όλες αυτές οι εμπειρίες προσφέρουν την καλύτερη αφορμή για επικοινωνία και συζήτηση με τους γονείς.
Το σημαντικότερο, συνειδητοποιούν με πράξεις και όχι με νουθεσίες, την έννοια της φιλίας, της προσφοράς, της προστασίας και της ευθύνης. Μαθαίνουν πως η βάση της φιλίας είναι ο σεβασμός για τον άλλον και ακόμα, τι σημαίνει να αγαπάς, να φροντίζεις και να είσαι υπεύθυνος για κάποιον που εξαρτάται αποκλειστικά από εσένα.
Αφήστε τα παιδιά σας, να αναλάβουν τις ευθύνες τους, απέναντι στα ζώα που ζητούν να υιοθετήσουν... Αν δεν το κάνετε, από την πρώτη κιόλας στιγμή, παύει πια να είναι "το κατοικίδιό τους" και γίνεται αυτόματα το "κατοικίδιό σας"... Καλό είναι, να γνωρίζουν τις υποχρεώσεις τους, πριν πάρετε το ζωάκι στο σπίτι σας, γιατί τα κατοικίδια δεν είναι "παιχνιδια" που απλώς μπορείτε να τα πετάξετε, όταν τα βαρεθείτε.....
Η γυμναστική και ένας ενεργός τρόπος ζωής επιδρά ευεργετικά στην υγεία ποικιλοτρόπως. Αντίστροφα, η έλλειψη γυμναστικής είναι επιβλαβής στην γενικότερη υγεία του ατόμου και επηρεάζει πολλά προβλήματα υγείας. Άτομα με ιστορικό καρδιολογικών προβλημάτων ή ηλικίας άνω των 40 θα πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους πριν να ξεκινήσουν εκγύμναση.
Προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την καθιστική ζωή
Αεροβική ικανότητα
Ο καθιστικός τρόπος ζωής μειώνει την αεροβική ικανότητα του σώματος με την έννοια ότι λιγότερη άσκηση μπορεί να γίνει ανεκτή και μόνο σε χαμηλότερο επίπεδο έντασης.
Καλοήθης υπερπλασία προστάτη
Ο προστάτης είναι ένας μικρού μεγέθους αδένας που περιβάλλει την βάση της ουροδόχου κύστης και την ουρήθρα στους άντρες. Κύρια λειτουργία του είναι η συμβολή στην παραγωγή του σπερματικού υγρού. Σε περίπτωση μεγέθυνσης του, πιέζεται η ουρήθρα ενεργώντας σαν σφιγκτήρας παρουσιάζοντας και τα αντίστοιχα συμπτώματα. Έχει παρατηρηθεί πως σωματικά δραστήριοι άντρες εμφανίζουν καλοήθη υπερπλασία προστάτη πιο σπάνια και αυτό οφείλεται στην επίδραση της γυμναστικής στο νευρικό σύστημα.
Καρκίνος
Είναι ένας γενικός όρος για πάνω από 100 ασθένειες που χαρακτηρίζονται από μη φυσιολογική και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των κυττάρων. Ο καθιστικός τρόπος ζωής έχει συνδεθεί με τον καρκίνο του πνεύμονα, του παχέος εντέρου, του στήθους, και του προστάτη, όμως προστασία ενάντια στον καρκίνο του μαστού δεν έχει στοιχειοθετηθεί. Μερικές επιδράσεις της γυμναστικής αναφορικά με τον καρκίνο μπορεί να συσχετιστούν με την έμμεση αλλαγή των ορμονικών επιπέδων από την φυσική δραστηριότητα.
Καρδιαγγειακή νόσος
Πρόκειται για την νούμερο ένα αιτία θανάτου στον δυτικό κόσμο. Η καθιστική ζωή αυξάνει σημαντικά την επικινδυνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, ενώ παράλληλα με την γυμναστική αυξάνεται η προστατευτική “καλή” HDL χοληστερόλη, μια συνέπεια που μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και με το περπάτημα. Όσοι γυμνάζονται έχουν σχετικά μικρό κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων. Άτομα άνω των 40 ετών ή άτομα με καρδιακά προβλήματα θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τον γιατρό πριν να ξεκινήσουν ξεκινήσουν εκγύμναση μια και υπερβολική μπορεί να προκαλέσει καρδιακά επεισόδια.
Υψηλή χοληστερόλη
Αν και σε καμία περίπτωση δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας, τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης έχουν ξεκάθαρα συνδυαστεί με την συχνότερη εμφάνιση καρδιακών νοσημάτων. Με την εκγύμναση αυξάνεται η προστατευτική καλή χοληστερόλη, μια συνέπεια που μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και με το περπάτημα. Όσοι γυμνάζονται έχουν σχετικά μικρό κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων. Άτομα άνω των 40 ετών ή άτομα με καρδιακά προβλήματα θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τον γιατρό πριν να ξεκινήσουν ξεκινήσουν εκγύμναση μια και υπερβολική μπορεί να προκαλέσει καρδιακά επεισόδια.
Διαβήτης
Οι διαβητικοί δεν μπορούν να επεξεργαστούν σωστά την γλυκόζη, μια μορφή ζάχαρης που το σώμα χρησιμοποιεί για ενέργεια, με αποτέλεσμα να παραμένει και να συσσωρεύεται στο αίμα. Ταυτόχρονα όμως τα κύτταρα του σώματος μπορεί να έχουν έλλειψη γλυκόζης. Μπορεί να οδηγήσει σε βράδυνση της επούλωσης των πληγών, μεγαλύτερο κίνδυνο λοιμώξεων και πολλές άλλες παθήσεις που σχετίζονται με τα μάτια, τα νεφρά, τα νεύρα και την καρδιά.
Η γυμναστική βοηθά στην μείωση του σωματικού λίπους και βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Είναι λιγότερο πιθανό να παρουσιάσουν τύπου 2 ή μη ινσουλινοεξαρτώμενο σακχαρώδη διαβήτη όσοι γυμνάζονται. Άτομα με τύπου 1 ή ινσουλινοεξαρτώμενο σακχαρώδη διαβήτη τα οποία γυμνάζονται χρειάζονται μικρότερες ποσότητες ινσουλίνης. Παρόλ' αυτά η γυμναστική μπορεί να προκαλέσει μικρότερες ποσότητες ζάχαρης στο αίμα ή ακόμη και περιστασιακά αυξημένα επίπεδα ζάχαρης. Οπότε οι διαβητικοί δεν θα πρέπει ποτέ να ξεκινούν πρόγραμμα εκγύμνασης χωρίς να έχουν συμβουλευτεί τον γιατρό τους.
Ινομυαλγία
Είναι ένα πολύπλοκο σύνδρομο χωρίς κάποιες γνωστές αιτίες ή κάποια προβλεπόμενη θεραπεία. Κύριο σύμπτωμα της είναι ο έντονος μυϊκός πόνος αν και άλλα συμπτώματα όπως κούραση, πόνοι στο στήθος, πυρετός (δέκατα), διόγκωση των λεμφαδένων, αϋπνία, συχνοί πόνοι στην κοιλιακή χώρα, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και κατάθλιψη μπορεί να προκύψουν. Η γυμναστική χαμηλής εντάσεως μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ινομυαλγίας. Ασθενείς που γυμνάζονται τακτικά έχουν παρουσιάσει πιο ήπια συμπτώματα από όσους παραμένουν ανενεργοί.
Υπέρταση
Είναι ο ιατρικός όρος για την υψηλή αρτηριακή πίεση. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχουν εμφανείς λόγοι υπέρτασης. Η γυμναστική σε καθημερινή βάση μπορεί να μειώσει αισθητά την αρτηριακή πίεση. Εκγύμναση με πρόγραμμα 12 εβδομάδων κινέζικου Τάι Τσι έχει αποδειχτεί σχεδόν το ίδιο αποτελεσματικό με την αερόβια γυμναστική στην μείωση της αρτηριακής πίεσης σε ηλικιωμένα άτομα που κάνουν καθιστική ζωή και έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση.
Ανοσοποιητικό σύστημα
Πρόκειται για περίπλοκο δίκτυο εξειδικευμένων ιστών, οργάνων, κυττάρων και χημικών ουσιών που προστατεύουν τον οργανισμό από την εισβολή μικροοργανισμών. Γυμναστική ήπιας μορφής βελτιώνει την ανοσοποιητική λειτουργία, αν και υπερβολική γυμναστική έχει διαπιστωθεί πως έχει δυσμενείς συνέπειες στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Εμμηνόπαυση
Είναι η παύση του γυναικείου μηνιαίου έμμηνου κύκλου. Οι γυναίκες που κάνουν καθιστική ζωή έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν ήπιας ή και πιο σοβαρής μορφής εξάψεις σε σχέση με όσες γυμνάζονται. Σε μια μελέτη διαπιστώθηκε πως ακριβώς μετά από αεροβική γυμναστική τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης ελαττώθηκαν.
Θνησιμότητα
Υπάρχει ξεκάθαρος συσχετισμός καθιστικής ζωής και αυξημένου ποσοστού θνησιμότητας (υψηλότερο ποσοστό θανάτου).
Παχυσαρκία
Καθιστικός τρόπος ζωής αυξάνει δραματικά την πιθανότητα παχυσαρκίας.
Οστεοπόρωση
Τα άτομα με οστεοπόρωση έχουν ευαίσθητα κόκαλα, που ραγίζουν πιο εύκολα, ειδικά στους γοφούς, την σπονδυλική στήλη και την μέση. Η γυμναστική είναι γνωστό πως προστατεύει από την απώλεια οστικής μάζας. Όσο συχνότερα άντρες αλλά και στις περισσότερες γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση γυμνάζονται τόσο μεγαλύτερη είναι η οστική μάζα και αντίστοιχα μικρότερος ο κίνδυνος εμφάνισης οστεοπόρωσης. Το περπάτημα θεωρείται μερικές φορές η καλύτερη γυμναστική. Για γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση, η γυμναστική είναι επίσης σημαντική όμως χωρίς υπερβολή. Άσκηση τόσο υπερβολική που οδηγεί στην διακοπή του έμμηνου κύκλου στην πραγματικότητα συμβάλλει στην εμφάνιση οστεοπόρωσης.
Εγκεφαλικό
Προκαλούνται είτε από μειωμένη παροχή αίματος στον εγκέφαλο είτε από εσωτερική αιμορραγία στον εγκέφαλο. Ανάλογα με την περιοχή που έχει βλάβη το εγκεφαλικό μπορεί να προκαλέσει κώμα, αναστρέψιμη ή μη παράλυση, προβλήματα ομιλίας, άνοια. Τακτική άσκηση έχει διαπιστωθεί πως μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης εγκεφαλικών επεισοδίων.
Είναι δεδομένο ότι το κάθε χρώμα επηρεάζει με διαφορετικό τρόπο την ψυχολογία του ανθρώπου. Επίσης είναι δεδομένο ότι κάθε άνθρωπος επηρεάζεται διαφορετικά από το κάθε χρώμα. Όμως η επιστημονική κοινότητα έχει καταφέρει να βρει κάποια κοινά ερεθίσματα που προκαλούν τα χρώματα σε όλους σχεδόν τους ανθρώπους. Έτσι μπορούμε να έχουμε έναν οδηγό για την επιλογή των χρωμάτων των χώρων στους οποίους ζούμε καθημερινά.
Μαύρο
Το μαύρο χρώμα συμβολίζει την υποταγή αλλά και το κύρος. Όπως κάθε σκούρο χρώμα, έτσι και το μαύρο, έχει την ιδιότητα να κάνει τους χώρους να φαίνονται μικρότεροι, γι αυτό και δεν το συναντάμε συχνά στα κτίρια. Παρόλα αυτά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε λεπτομέρειες, και να τους προσδώσει την έμφαση που θα τις κάνει να ξεχωρίσουν. Είναι πολύ ισχυρό χρώμα, οπότε η έκταση που θα καλύψει θα πρέπει να είναι πολύ μικρή.
Άσπρο
Το λευκό χρώμα υποδηλώνει την αγνότητα και την καθαρότητα. Είναι χρώμα ιδιατέρως φωτεινό, και αυτός είναι ο λόγος που χρησιμοποιήθηκε πάρα πολύ στον κατασκευαστικό τομέα. Η δυσκολία όμως να διατηρηθεί καθαρό, σε συνδυασμό με την εκτεταμένη χρήση του, το κατέστησαν χαμηλά στις επιλογές των καινούργιων κατασκευών.
Το άσπρο χρώμα προδιαθέτει τον δέκτη ευχάριστα μόνο όταν χρησιμοποιείται σε διχρωμία με κάποια απαλή απόχρωση. Είναι έντονο χρώμα, και γι αυτό θα πρέπει να αποφεύγεται ο συνδυασμός του με άλλα έντονα χρώματα (πχ κόκκινο, κίτρινο, μαύρο κ.ά.).
Γκρι
Το γκρι συμβολίζει την ισορροπία, την σοβαρότητα και την ουδετερότητα. Είναι ιδανικό για χώρους γραφείων, χώρους συνεργασίας, βιομηχανικούς χώρους κ.ά. Λόγω της πολύ καλής του συνεργασίας με όλα τα χρώματα είναι ιδανικό για "φόντο" σε χώρους που έχουν άμεση σχέση με τα χρώματα (ατελιέ, σχεδιαστήρια, στούντιο κ.ά.). Επίσης, το γκρι έχει την ικανότητα να κρύβει το πέρασμα του χρόνου, καθώς διατηρεί την απόχρωσή του ακόμα και κάτω από έντονες συνθήκες.
Κόκκινο
Αυτό που ήδη γνωρίζουν οι περισσότεροι είναι ότι το κόκκινο συμβολίζει το πάθος. Αυτό που δεν γνωρίζουν, όμως, είναι ότι το κόκκινο προκαλεί διέγερση στο αίσθημα της πείνας (εκεί ωφείλεται το κόκκινο χρώμα στους τοίχους πολλών εστιατορίων).
Επίσης, το κόκκινο χρώμα προσδίδει και αυτό κύρος, αλλά σαν δευτερεύον χρώμα. Όταν δηλαδή συνδυαστεί με κάποιο άλλο χρώμα που προσδίδει κύρος (για παράδειγμα χρυσαφί ή μαύρο).
Πράσινο
Το πράσινο χρώμα βοηθάει στην συγκέντρωση και την ηρεμία. Είναι χρώμα που δημιουργεί αίσθηση ασφάλειας (μάλλον λόγω του ότι συνειρμικά συνδέεται με τη φύση). Οι απαλές αποχρώσεις του συνδυάζονται εύκολα με πληθώρα χρωμάτων, ενώ, λόγω του ότι είναι πιο κοντά στις φυσικές αποχρώσεις, διεγείρουν την αίσθηση ασφάλειας και συγκέντρωσης στο μέγιστο βαθμό. Γι αυτό το λόγο προτείνονται για κρεββατοκάμαρες, σαλόνια, αλλά και χώρους εργασίας, τράπεζες, νοσοκομεία κ.ά.
Μπλε
Στατιστικά, το μπλε χρώμα είναι αυτό που προτιμάνε οι περισσότεροι ανεξαρτήτως φύλου. Όπως και το πράσινο, έτσι και το μπλε βοηθάει στην εκτόνωση και την ηρεμία. Επίσης το μπλε είναι "καθαρό" χρώμα. Για τους παραπάνω λόγους το μπλε χρώμα προτείνεται για χώρους διαβάσματος, βιβλιοθήκες, αλλά και για μπάνια, κουζίνες κ.ά.
Κίτρινο
Το κίτρινο χρώμα έχει την ιδιότητα να μεγαλώνει τους χώρους (όπως το λευκό, αντίθετα με το μαύρο). Είναι χρώμα που έχει συνδεθεί με το αίσθημα της χαράς, αλλά έχει την ιδιότητα να κουράζει τα μάτια περισσότερο από κάθε άλλο χρώμα.
Έχει παρατηρηθεί επίσης ότι λόγω της ενεργητικότητας που προκαλεί, πολλές φορές δρα αντίθετα, δηλαδή προκαλεί ένταση και αναστάτωση. Επίσης, για άγνωστο λόγο, προκαλεί δυσφορία σε μωρά, οπότε πρέπει να αποφεύγεται σε βρεφικά δωμάτια. Επίσης, καλό θα είναι να αποφεύγονται οι έντονες αποχρώσεις του, και να προτιμούνται αποχρώσεις πιο κοντά στην ώχρα.
Καφέ
Το καφέ είναι το χρώμα που διεγείρει την εμπιστοσύνη και τη συνεργασία. Συνδυάζεται εύκολα με ιδιαίτερα χρώματα (όπως είναι το ανοιχτό μπλε, το μοβ, το κόκκινο). Προτείνεται για καθιστικά, κοινόχρηστα δωμάτια, αλλά και αίθουσες συσκέψεων, χώρους εργασίας πολλών ατόμων κ.ά.
Επειδή το καφέ δεν συγκαταλέγεται στα καθαρά χρώματα, όπως είναι το άσπρο και το μπλε, θα πρέπει να αποφεύγεται σε μπάνια και κουζίνες, ενώ καλό θα ήταν, όπου χρησιμοποιείται να έχει απόχρωση αρκετά ανοιχτή.
Μωβ
Το μωβ είναι ένα χρώμα που έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται στα κτίρια τα τελευταία χρόνια. Είναι αρκετά μοντέρνο και συμβολίζει την κυριαρχία (γι αυτό και χρησιμοποιήθηκε σε βασιλικές περιβολές, αλλά και σε μανδύες κληρικών και αυτοκρατόρων). Το μοβ χρώμα αυξάνει την παρατηρητικότητα, ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί καταπραϋντικά και δεν κουράζει τα μάτια.
Προτείνεται σε χώρους ξεκούρασης, αναγνωστήρια ή χώρους ψυχαγωγίας. Συνδυάζεται όμορφα τόσο με ανοιχτά χρώματα όσο και με μουντά.
