Επάρατη νόσος… όχι πια
Στη συνείδηση των Ελλήνων ο καρκίνος είναι η καταραμένη νόσος. Η μοιραία ασθένεια μπροστά στην οποία ο καθένας δεν έχει ελπίδα να αντιδράσει. Με τη βελτίωση της διάγνωσης και την ευρύτερη ενημέρωση, οι περισσότερες οικογένειες γνωρίζουν πλέον ένα μέλος που πάσχει ή κατέληξε από καρκίνο.
Η επάρατη νόσος. Έτσι συνηθίσαμε να την αποκαλούμε, επειδή μάθαμε να φοβόμαστε και μόνο το άκουσμα της λέξης: καρκίνος. Τόσο στον τύπο όσο και στις καθημερινές συζητήσεις, η χρήση αυτής της λέξης αποφεύγεται. Το ίδιο κάνουν και οι γιατροί. Η ελληνική νοοτροπία υποστηρίζει ότι πρέπει να λέμε ψέματα στον ασθενή, όχι να τον ενημερώνουμε σωστά. Φυσικά, αφού οι προηγούμενες γενιές επαγγελματιών υγείας φρόντισαν να καλλιεργήσουν την εικόνα και την αίσθηση του «μπαμπούλα», δεν είναι και τόσο παράλογο οι νεότεροι να φοβούνται ότι θα στιγματιστούν από την ανακοίνωση της «μοιραίας είδησης».
Η κατάσταση, όμως, συνήθως γίνεται ακόμα χειρότερη με τη διάγνωση: «Έχει καρκίνο» ή «Πέθανε από καρκίνο». Η λέξη από μόνη της φέρνει αμετάκλητα θάνατο. Δε μας ενδιαφέρει σε ποιο όργανο ή σε ποιο στάδιο είναι η νόσος, δε νοιαζόμαστε για το ποια είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία ή η διεθνής πρόγνωση. Η ελληνική οικογένεια γνωρίζει μόνο την τρισύλλαβη λέξη και ξεκινά τον αγώνα της για να το κρύψει όσο καλύτερα μπορεί από τον ίδιο τον πάσχοντα.
Κι όμως, η σύγχρονη ιατρική, η απελευθερωμένη από τις προλήψεις και τα φαντάσματα του παρελθόντος, προσπαθεί από μόνη της να καταπολεμήσει αυτό που μόνοι μας δημιουργήσαμε. Ας δούμε τα στατιστικά που έρχονται από το CDC και κυκλοφόρησαν μέσα στο Μάρτη. Τα στοιχεία είναι μόνο για τις ΗΠΑ.
Το 1971, υπήρχαν περίπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι που είχαν επιβιώσει από καρκίνο. Το 2011 ο αριθμός αυτός έχει ανέβει στα 11.7 εκατομμύρια. Αυτό αντιστοιχεί στο 3.9% των κατοίκων των Ηνωμένων Πολιτειών και σημαίνει αδρά ότι 4 από τους 100 ανθρώπους που περπατούν ή συναντά κανείς στο δρόμο έχει ξεπεράσει κάποια κακοήθη νόσο.
Μάλιστα, για πολλούς ο καρκίνος είναι μια συνηθισμένη χρόνια πάθηση που τους ταλαιπωρεί και όχι το καταληκτικό εντός λίγων χρόνων γεγονός όπως συνήθως νομίζουμε. Το 2007 υπολογιζόταν ότι από τα άτομα που επιβίωσαν από καρκίνο, σχεδόν το 65% αυτών έζησαν περισσότερο από 5 χρόνια, ενώ περισσότεροι από 1.1 εκατομμύρια ζούσαν με τη διάγνωση του καρκίνου για περισσότερο από 25 χρόνια.
Στην Αμερική, πλέον οι άνθρωποι που έχουν στο ιστορικό τους κακοήθεια, αναφέρονται πλέον ως επιβιώσαντες και όχι θύματα, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι η συνεχώς βελτιούμενη πρόγνωση των παιδικών καρκίνων έχει οδηγήσει στο ότι για κάθε 10 παιδιά που διαγιγνώσκονται με καρκίνο, σχεδόν τα 8 επιβιώνουν για 5 χρόνια και περισσότερο.
Έχουμε φτάσει πλέον στο σημείο που για τη, νέα τουλάχιστον, ιατρική κοινότητα η έννοια του καρκίνου ως μία νόσος που μπορεί να καταπολεμηθεί έχει ωριμάσει ως μία υγιής άποψη. Το βάρος πλέον πέφτει στην ελληνική κοινωνία. Σωστή και κατάλληλη ενημέρωση μπορεί να αλλάξει τη νοοτροπία μας. Ο καρκίνος πρέπει να αναδειχθεί ως μία νόσος που είναι σοβαρή και επικίνδυνη, αλλά και που μπορεί σε ένα βαθμό να προληφθεί μέσω της αλλαγής σε βασικές συνήθειες (κάπνισμα, διατροφή, τρόπος ζωής) και σε ένα βαθμό να αντιμετωπιστεί μέσω των νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων.
Ας μην αποτελεί πια την επάρατη ή ακατονόμαστη νόσο. Ας μην είναι λόγος περιθωριοποίησης του ασθενούς ή διάλυσης της οικογένειας. Ας είναι μια αφορμή να παλέψουμε και να πιστέψουμε.
