Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2011

ΕΦΗΒΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ....




Με τον όρο «αρνητική συμπεριφορά» εννοούμε πράξεις ή λέξεις που προσβάλλουν, θίγουν τα δικαιώματα, την ασφάλεια των άλλων ή είναι καταστροφικές και επικίνδυνες για τον ίδιο τον έφηβο.
Κατά ένα παράδοξο τρόπο έχουμε συνηθίσει όλοι μας να κατακρίνουμε την αρνητική συμπεριφορά των νέων. Αναθέτουμε 100% το βάρος της ευθύνης στις δικές τους πλάτες σαν να είναι οι μόνοι υπαίτιοι για ό,τι κακό συμβαίνει στην οικογένεια και τη ζωή των γονέων τους.
Μήπως όμως εθελοτυφλούμε; Σκεφτήκαμε ποτέ γιατί ένας έφηβος έχει μια τόσο έντονη αρνητική συμπεριφορά, κυρίως προς τους γονείς του;
Οι βασικοί στόχοι αυτής της συμπεριφοράς είναι:
1.    Προσοχή: ο έφηβος προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή των γονέων του και όχι μόνο.
2.    Δύναμη: ο έφηβος θέλει να επιδείξει στους γονείς του ότι και αυτός έχει δύναμη.
3.    Εκδίκηση: ο έφηβος επιδιώκει με τη συμπεριφορά του να εκδικηθεί τους γονείς του.
Αυτοί οι στόχοι της αρνητικής συμπεριφοράς δεν προωθούν την εξέλιξη του ατόμου, αλλά μάλλον την εμποδίζουν. Τα παιδιά που παρουσιάζουν τέτοια συμπεριφορά είναι συνήθως αποθαρρυμένα. Στέλνουν κάποια ισχυρά μηνύματα στους γονείς τους και στην κοινωνία. Παιδιά που είναι ευχαριστημένα από τους γονείς τους και τους εαυτούς τους δε δημιουργούν προβλήματα ούτε στους εαυτούς τους, ούτε στους άλλους.
Εκτός από τους 3 βασικούς στόχους της αρνητικής συμπεριφοράς θα μπορούσαμε να συμπληρώσουμε τον κατάλογο και με τρία ακόλουθα συναισθήματα: συγκίνηση, παραδοχή από τους συνομηλίκους, ανωτερότητα. Οι στόχοι αυτοί αντιπροσωπεύουν μεθόδους που οι έφηβοι χρησιμοποιούν για να εκπληρώσουν την επιθυμία να ανήκουν και αυτοί κάπου.
Ο καλύτερος τρόπος για να κατανοήσετε τα αίτια της αρνητικής συμπεριφοράς του εφήβου σας είναι να παρατηρήστε πρώτα τα δικά σας συναισθήματα και μετά τον τρόπο με τον οποίο ο έφηβος ανταποκρίνεται σ’ αυτά που λέτε ή κάνετε.
Παρατηρήστε λοιπόν τα δικά σας συναισθήματα πρώτα απέναντι στην αρνητική συμπεριφορά του εφήβου σας: αισθάνεστε ενοχλημένοι; Θυμωμένοι; Πληγωμένοι; Απογοητευμένοι;
Στη συνέχεια παρατηρείστε πως αντιδρά ο έφηβος στη δική σας αντιμετώπιση της δικής του συμπεριφοράς: Σας αγνοεί; Κατσουφιάζει; Διαφωνεί; Σταματάει προσωρινά να συμπεριφέρεται άσχημα και μετά ξαναρχίζει; Αν πρώτα συνειδητοποιήσετε πώς αισθάνεστε και στη συνέχεια παρατηρήσετε πως αντιδρά ο έφηβος στην προσπάθειά σας να τον διορθώσετε, θα κατανοήσετε τι είναι αυτό πραγματικά που επιδιώκει και θα μπορέσετε να αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά την αρνητική συμπεριφορά του.
Ας εξετάσουμε το παράδειγμα της επίδειξης δύναμης.
Οι έφηβοι που αναζητούν δύναμη, πιστεύουν ότι γίνονται σημαντικοί, όταν προκαλούν την εξουσία και ανακτούν τον έλεγχο. Φοβούνται ότι οι άλλοι θέλουν να τους εξουσιάσουν γι’ αυτό προσπαθούν να βρουν τρόπο για να επιβληθούν αυτοί σε κάθε κατάσταση. Οι έφηβοι αυτοί είναι δυνατόν να καταδυναστεύσουν τους γονείς τους. Οι έφηβοι που αναζητούν δύναμη, θέλουν να γίνεται πάντα το δικό τους. Η συμπεριφορά των εφήβων που έχει στόχο την επίδειξη δύναμης συνδέεται με το θυμό.
Στην περίπτωση της επίδειξης δύναμης, το αίσθημα των γονιών είναι να αισθάνονται ενοχλημένοι. Στην περίπτωση της εκδήλωσης εκδίκησης, οι γονείς αισθάνονται πληγωμένοι. Στην περίπτωση, τέλος, της επίδειξης ανικανότητας, οι γονείς αισθάνονται απογοητευμένοι. Πρώτο βήμα λοιπόν για την αντιμετώπιση της αρνητικής συμπεριφοράς των εφήβων είναι η αναγνώριση εκ μέρους των γονέων του στόχου αυτής της αρνητικής συμπεριφοράς.

ΑΥΤΟΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΦΗΒΟΥ
Η έννοια της αυτοαναφοράς μας επιτρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας στην κατανόηση αφ ενός των αντιλήψεων ενός εφήβου και αφ ετέρου στις αντιλήψεις που επικρατούν στο οικογενειακό και ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο. Για παράδειγμα το θέμα της σεξουαλικότητας και της αμφιλεγόμενης σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Ως γονείς είναι να αναρωτηθούμε τι να σημαίνει για εμάς αυτή η δική μας έντονη ενασχόληση με το συγκεκριμένο θέμα, θα μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε ότι η συγκεκριμένη ενασχόληση απορρέει από έναν βαθύτερο προβληματισμό γύρο από το μέλλον των παιδιών.
Εποικοδομητικό θα ήταν να δεχθούμε ότι αυτή η εμμονή να βοηθηθούν τα παιδιά λειτουργεί ικανοποιητικά γύρω από τις θεμελιακές ανακατατάξεις γύρω από το ρόλο του άνδρα και της γυναίκας άρα και την σχέση μεταξύ τους. Αντί να ακούμε τα παιδιά και τα θέματα που τους απασχολούν ή όχι θα αναγκαζόμασταν να δεχθούμε ότι το θέμα είναι κοινό σε μικρούς και μεγάλους όπως και η ανησυχία για τον κλονισμό της οικογένειας.
Άραγε η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση είναι να ενταχθεί σ’ ένα ευρύτερο πλαίσιο ,ώστε να αυξηθεί η εσωτερική συγκρότηση των εφήβων;; Πόσοι γονείς ή εκπαιδευτικοί μπορούν να μιλήσουν σ’ ένα έφηβο για τον ρόλο τους ως άνδρες ή ως γυναίκες χωρίς οι ίδιοι να πέσουν σε αντιφάσεις και ασάφειες;; Θα μπορούσε κανείς να πει ότι η αυξανόμενη χαοτική συμπεριφορά των εφήβων –ναρκωτικά, ψυχιατρικά προβλήματα, νεανική εγκληματικότητα..... εκφράζουν την αύξηση των δυσλειτουργικών αντιλήψεων, συναισθημάτων και ενεργειών που αφορούν την σύγχρονη οικογένεια. Γιατί εθελοτυφλούμε όταν θεωρούμε ότι οι σεισμοί πολλών ρίχτερ που συγκλονίζουν την σύγχρονη οικογένεια δεν επηρεάζουν τον τρόπο που θα λειτουργήσει ο έφηβος μέσα στο σπίτι, μέσα στο σχολείο, στους χώρος δραστηριότητας του (επαγγελματικοί στόχοι, σχέσεις με τον μελλοντικό σύντροφο)!!!
Οι έφηβοι ξεκάθαρα αναζητούν καινούργιους τρόπους συνύπαρξης. Η επικοινωνία ανάμεσα στα μέλη γίνεται πλέον πιο σημαντική, πέραν από την ανταλλαγή των υλικών αγαθών. Ο σκοπός για την συμβίωση των μελών μιας οικογένειας συνδέεται ολοένα και περισσότερο με την ψυχοκοινωνική τους επιβίωση. Δεν είναι βέβαια τυχαίο ότι οι έφηβοι τονίζουν με έμφαση την ανάγκη τους για επικοινωνία. Αν κάποτε ο ρόλος της οικογένειας της βιομηχανικής εποχής ήταν να παραδώσει στην κοινωνία ένα εκπαιδευμένο μέλος για να αυξηθεί η βιομηχανική παραγωγή, η οικογένεια της μεταβιομηχανικής εποχής σκοπό της έχει να παραδώσει στην κοινωνία συγκροτημένα άτομα όπου θα μπορούν να συμβάλουν στην λειτουργικότητα των ομάδων στις οποίες θα ανήκουν.

  
ΤΙ ΖΗΤΟΥΝ ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΣ
Όχι μόνο το ζητούν αλλά το φωνάζουν κιόλας:  «Δεν θέλουμε τους γονείς από επάνω μας, μα δίπλα μας». Σ’ ένα παιδί έως τα 10 του μπορεί ο γονιός να είναι «κατά πάνω του». Το ίδιο ούτε το καταλαβαίνει, αλλά ούτε και το συνειδητοποιεί, δεν έχει την ενδοστρέφεια, δεν βασανίζεται. Η εφηβική ηλικία όμως αναδιπλώνεται, στρέφεται στον εαυτό της. Οι έφηβοι θέλουν τους γονείς τους δίπλα τους. Οι έφηβοι δεν λένε μακριά, μα δίπλα. Κάτι άλλο που ζητούν οι έφηβοι από τους μεγαλύτερους είναι να «ξεχάσουν την εποχή τους ή να προσαρμοστούν στην τωρινή». Όποια ηλικία και αν έχουν οι γονείς οι έφηβοι τους βλέπουν ως πολύ μεγάλους. Καλό και χρήσιμο είναι οι γονείς να κάνουν την αυτοκριτική τους, την αυτογνωσία και να ελέγξουν τον αυτοέλεγχο τους.

ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΙ
Ακατάλληλοι τρόποι γονικής συμπεριφοράς
Κάθε γονέας επιθυμεί και θέλει να έχει άριστες σχέσεις με τα παιδιά του, το δύσκολο είναι πως θα βρεθεί ο τρόπος να υλοποιηθούν σωστά οι σχέσεις και τα εφόδια. Αρκετοί γονείς αποφασίζουν να είναι διαλλακτικοί, φιλικοί, τι γίνεται όμως όταν έρχονται αντιμέτωποι με τα έφηβα παιδιά τους;; Αρκετοί γονείς τα ξεσπάσματα αυτά τα αντιμετωπίζουν ως «μία περίοδο κρίσεις και θα περάσει», ή «μόνο με αυταρχικότητα καταλαβαίνουν αυτοί οι νέοι». Όλα αυτά όμως δεν έχουν τα θεμιτά αποτελέσματα. Ένα αρκετά συχνό μοντέλο γονικής συμπεριφοράς είναι οι «Ανεχτικοί», οι οποίοι διστάζουν να υποστηρίξουν τις απόψεις και τα πιστεύω τους ανοιχτά. Χαρακτηρίζονται ως καλόβολοι, δεν διαφωνούν σχεδόν ποτέ με τους εφήβους, σπάνια θα εκφέρουν την γνώμη τους για διάφορα θέματα. Η σύγκρουση αποφεύγεται με κάθε τρόπο. Πάντως κοινωνικά αυτό το γονικό μοντέλο θεωρείται ιδανικό για την εξισσορόπηση της οικογένειας.  Η αποτυχία της ανεκτικότητας αφαιρεί από τους γονείς και από τον έφηβο την έννοια του σεβασμού και της αλληλοεκτίμησης. Οι έφηβοι δεν συνεργάζονται ως μέλη της οικογένειας τους, οι γονείς δυσκολεύονται να διατηρήσουν την ενότητα της οικογένειας τους.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΤΕΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ
1.     Οικογενειακή ατμόσφαιρα
2.     Αριθμός των αδελφών κατά σειρά γέννησης
3.     Κοινωνικοοικονομική κατάσταση
4.     Πληθυσμιακή μετακίνηση

ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ /ΘΕΣΗ ΕΦΗΒΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΓΟΝΕΑ
1.    Απορριπτική στάση. Ο έφηβος δεν τους παραδέχεται, μέχρι και την αρχή της εφηβείας ο γονιός για το παιδί ήταν σ’ ένα βάθρο, τώρα η εξιδανίκευση σιγά-σιγά καταλύει και η εικόνα του παίρνει μία πιο πραγματική άποψη και θέση.
2.    Η στάση της ειρωνείας. Συχνά μπορεί να συναντήσουμε ανθρώπους που θέλουν να «εξουδετερώσουν» κάτι και το ειρωνεύονται. Οι έφηβοι σ’ αυτή την αναπτυξιακή τους (σ’ όλα τα επίπεδα) φάση δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν λογικά μία νέα κατάσταση και έτσι ειρωνεύονται.
3.    Επαναστατική στάση. Η επανάσταση τους είναι συχνά επίμονη και σκληρή, εδώ ανήκουν γονείς όπου δεν φρόντισαν να συνεννοηθούν με τα παιδιά τους για διάφορα θέματα σε μικρότερη ηλικία. Οι έφηβοι είναι ανοιχτοί προς όλες τις κατευθύνσεις, αλλά η επαναστατικότητα αυτή απέναντι στους γονείς γίνεται σε περιβάλλοντα χρόνο και χώρο όπου αυτές οι δύο γενιές δεν μπόρεσαν να επικοινωνήσουν, να κατανοήσουν.

Γράφει η Βαϊτσου Δήμητρα
 Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας  Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια




Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2011

Η εκπαίδευση της αμάθειας




Κούτσουρο απελέκητο, τούβλο, κουμπούρας, τενεκές ξεγάνωτος! Μη μου πείτε ότι δεν τα είχατε ακούσει. Από εκείνον τον στριμμένο δάσκαλο που προτιμάτε να ξεχάσετε. Μπορεί να μην απευθυνόταν σ' εσάς, αλλά στον Γιωργάκη του τελευταίου θρανίου. Ή το άλλο, το ανεκδιήγητο, που με τόση ευκολία ξεστόμιζαν μερικοί αχαρακτήριστοι: «Το παιδί σας δεν τα παίρνει τα γράμματα, να το πάτε να μάθει μια τέχνη» ή «Εσύ δεν κάνεις για το σχολείο, θα γίνεις σκουπιδιάρης». Πού να 'ξεραν ότι τώρα ο υπάλληλος καθαριότητας χρειάζεται... βύσμα!

Κι όμως, σήμερα, δεκαετίες μετά την κατάργηση της ποδιάς, της βέργας και της αυταρχικής εκπαίδευσης, την εποχή των «λεωφόρων της πληροφορικής» και της «διαθεματικότητας», οι μαθητές δέχονται παρόμοιες κατηγορίες, ίσως πιο πολιτικά ορθές: «Αδιάφοροι», «Χωρίς βάσεις», «Δεν ξέρουν να ακούνε». Ή, χειρότερα, ακόμα και αν δεν τους το πει κανείς κατάμουτρα, μαθαίνουν οι ίδιοι, από πολύ τρυφερή ηλικία, να κατατάσσουν τον εαυτό τους σε κατηγορίες: οι καλοί, οι μέτριοι, οι ανεπίδεκτοι. Ο όγκος της διδακτέας ύλης, τα νέα αναλυτικά προγράμματα, τα φροντιστήρια και οι διαρκείς εξετάσεις δεν οδηγούν νομοτελειακά σε ποιοτικά ανώτερη μόρφωση. Αντίθετα, όπως συχνά διαπιστώνουν οι εκπαιδευτικοί, ακόμα και καλοί μαθητές που περνούν στις εξετάσεις, έχουν σοβαρά γνωστικά κενά, αδυναμία στην κατανόηση κειμένων, στην έκφραση, στη χρήση της γλώσσας.
Ενώ τα ποσοστά αναλφαβητισμού μειώνονται και όλο και περισσότεροι νέοι έχουν πρόσβαση στη μέση, ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση, εντείνεται το παράδοξο φαινόμενο του λειτουργικού αναλφαβητισμού. Μια μορφή σύγχρονης αμάθειας, που δεν είναι μετρήσιμη με ποσοτικούς δείκτες, αλλά παρατηρείται εμπειρικά, όχι μόνο στα γραπτά, αλλά και στην καθημερινότητα της σχολικής και εξωσχολικής ζωής. Κάθε φορά που δημοσιεύονται τα «μαργαριτάρια» των μαθητών ή ακόμα και των πτυχιούχων σε εξετάσεις για το Δημόσιο, επανέρχονται τα εύκολα και αβασάνιστα δημοσιεύματα για το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο της νέας γενιάς, που καταναλώνει πληροφορίες χωρίς να κρίνει, που αποστηθίζει χωρίς να κατανοεί, που εκπαιδεύεται χωρίς να μορφώνεται.
«Ορθογραφία χαώδης· γνώσεις μηδενικές· διατύπωση ασυνάρτητη· πλήρης ανικανότητα συλλογισμού· σαν να μην πέρασαν από πάνω τους δώδεκα χρόνια μαθητείας. Πώς έφτασαν, λοιπόν, στην τελευταία τάξη του λυκείου;» Η παρατήρηση του Αγγελου Ελεφάντη στον «Πολίτη», το καλοκαίρι του 2003, είχε έρθει ως συμπλήρωμα στον «Αλιέα μαργαριταριών», στις πανελλαδικές εξετάσεις του ίδιου χρόνου. Τότε το καλό περιοδικό είχε αλιεύσει μαργαριτάρια μαθητών Γ' λυκείου από τις εξετάσεις Νεοελληνικής Ιστορίας. Ο Απόστολος Γκλέτσος ως «ήρωας της Εθνικής Αντίστασης», τα SS και η ΓΣΕΕ ως «αντιστασιακές οργανώσεις», το Νιου Ντιλ ως «αυτός που εφεύρε το αυτοκίνητο» ήταν μερικά από τα χονδροειδή λάθη που έκαναν τηλεοπτικούς σχολιαστές και επιφυλλιδογράφους να εξανίστανται με τα χάλια των μαθητών, τις ευθύνες των εκπαιδευτικών και την κατάντια του σχολείου.
Στις περυσινές εξετάσεις τα γραπτά κάτω από τη βάση ήταν λιγότερα και πολλοί άριστοι κονταροχτυπήθηκαν για μια θέση στα ιδρύματα πρώτης επιλογής. Αυτό σημαίνει μήπως ότι το εκπαιδευτικό επίπεδο ανέβηκε και μπορούμε να αναστενάξουμε με ανακούφιση ή ότι έτυχε τα θέματα να είναι κάπως ευκολότερα; Ας μη βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα.
Στο τελευταίο Τεστ Γενικών Γνώσεων και Δεξιοτήτων του ΑΣΕΠ, στο οποίο διαγωνίστηκαν πάνω από 100.000 απόφοιτοι λυκείου και πτυχιούχοι για μια θέση στο Δημόσιο, η αποτυχία σε φαινομενικά απλές ερωτήσεις ήταν χαρακτηριστική: Ούτε δύο στους δέκα δεν γνώριζαν από πού διέρχεται ο αγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης και τι θα μεταφέρει. Εφτά στους δέκα δεν μπορούσαν να τοποθετήσουν σε σωστή χρονολογική σειρά την Ελληνική Επανάσταση του '21, την Οχτωβριανή Επανάσταση, τη Γαλλική Επανάσταση και τη Διακήρυξη της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας. Αντίθετα, σχεδόν όλοι απάντησαν σωστά σε ερωτήσεις για τα ΚΕΠ και το Εθνικό Κτηματολόγιο.
Χωρίς οι λανθασμένες απαντήσεις να αποδεικνύουν αυτόματα την ασχετοσύνη των υποψηφίων, είναι ωστόσο ενδεικτικές για το πόσο λεπτή είναι η γραμμή μεταξύ επιτυχίας και αποτυχίας, μόρφωσης και αμορφωσιάς, σε ένα σύστημα που ανάγει ως μέγιστο κριτή τις εξετάσεις και, ενώ ομνύει στην αξιοκρατία, είναι -όπως όλοι ξέρουμε- γεμάτο ανισότητες, αδιαφανείς διαδικασίες και «πίσω πόρτες».
«Τσ...τσ... τσ... τα σημερινά παιδιά δεν ξέρουν τι τους γίνεται. Εμείς στην εποχή μου...» Η κακιασμένη ατάκα του συνταξιούχου στο λεωφορείο, που φρίττει με όσα ακούει και βλέπει, η αναγωγή σε ένα εξιδανικευμένο παρελθόν, που οι νέοι ήξεραν «να μιλούν σωστά και να φέρονται με σεβασμό στους μεγαλυτέρους», η γλώσσα μας που κινδυνεύει από τη «λεξιπενία και την ξενομανία», όπως έχουμε μάθει να επαναλαμβάνουμε, το σχολείο μας που πάει από το κακό στο χειρότερο, μαζί με την οικονομία και το «δεν είμαστε κράτος εμείς», είναι το σύνηθες κινδυνολογικό ρεπερτόριο του κάθε μπαϊλντισμένου, αγανακτισμένου, παθητικού τηλε-πολίτη.
Στην πραγματικότητα, πίσω από αυτό τον ψαλμό της μόνιμης Αποκάλυψης, όπου διαρκώς βρισκόμαστε στο χείλος του γκρεμού (εκπαιδευτικού, οικονομικού ή εθνικού), απλώς μαθαίνουμε να εξοικειωνόμαστε με το παράλογο, να ανεχόμαστε το ανυ- πόφορο, να συμβιβαζόμαστε με το άδικο, σπάνια να το ερμηνεύουμε και ακόμα σπανιότερα να το αντιμαχόμαστε.
Γιατί, στο κάτω κάτω, τι αποδεικνύουν τα φαινόμενα της σύγχρονης αμάθειας αν όχι την ίδια την αποτυχία ενός εκπαιδευτικού συστήματος που διαρκώς μεταρρυθμίζεται στα χαρτιά, χωρίς να βελτιώνεται στην πράξη και, κυρίως, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τη γνώμη των ίδιων των δασκάλων και των μαθητών, «εκείνων που αναπνέουν κάθε μέρα την κιμωλία» - όπως μας το έθεσε μία εκπαιδευτικός.
«Μήπως τα παιδιά μας χαζεύουν;» αναρωτιόταν πρόσφατα το σοβαρό βρετανικό περιοδικό «Prospect», εκφράζοντας την ανησυχία ότι οι δείκτες επιτυχίας ή αποτυχίας στις σχολικές εξετάσεις δεν μας δείχνουν όλη την εικόνα. «Πάει πολύ καιρός που συνάντησα έναν 17χρονο που μπορούσε να βάλει σε μια σειρά τα σημαντικότερα γεγονότα του 20ού αιώνα» παρατηρούσε ο Donald Hirsch, πρώην σύμβουλος του ΟΟΣΑ σε θέματα εκπαίδευσης. Αντίστοιχα άρθρα και βιβλία γράφονται και στις ΗΠΑ, με χαρακτηριστικό το «The Dumbest Generation» (η ηλιθιότερη γενιά) του Marc Bauerlein. Στο βιβλίο αυτό ο πανεπιστημιακός φιλόλογος εκφράζει με στοιχεία τη βάσιμη υποψία ότι η ψηφιακή γενιά είναι και η πλέον ιστορικά αναλφάβητη. Για παράδειγμα, το 52% των γυμνασιόπαιδων στην ερώτηση ποια χώρα ήταν σύμμαχος των ΗΠΑ στον Β' Παγκόσμιο, επέλεξαν την Ιαπωνία και τη Γερμανία αντί για την ΕΣΣΔ.
Θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε αντίστοιχα αν τα Ελληνόπουλα γίνονται πιο χαζά; «Σε καμία περίπτωση τα παιδιά σήμερα δεν είναι χαζά!» απαντά η Εφη Πανοπούλου, φιλόλογος στη μέση εκπαίδευση και μέλος του Κέντρου Μελετών και Τεκμηρίωσης της ΟΛΜΕ. «Οι νέοι άνθρωποι, σήμερα, έχουν πολλές περισσότερες παραστάσεις από τις παλιότερες γενιές· σ' αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία. Ωστόσο, ο λειτουργικός αναλφαβητισμός αυξάνεται, κι αυτό λίγη σχέση έχει με την προσπάθεια που κάνουμε εμείς ως εκπαιδευτικοί. Το ζήτημα δεν είναι αν αφομοιώνεται ή δεν αφομοιώνεται η διδακτέα ύλη, αλλά το ποια κατεύθυνση έχει. Αποσκοπεί στο να αποκτήσει ο μαθητής μία γενική παιδεία με βάρος, ώστε να ανταποκριθεί σ' αυτά που απαιτούνται από τη ζωή και όχι μόνο σε μία επιστήμη - να είναι σε θέση να κατανοήσει τον κόσμο; Ή, αντίθετα, αρκεί να αποκτήσει μερικές αποσπασματικές γνώσεις, ώστε να χρησιμοποιηθεί αύριο ως ελαστικά απασχολούμενος;»
Πώς θα όριζε τον λειτουργικό αναλφαβητισμό; «Αυτό που έχω διαπιστώσει εξ ιδίας εμπειρίας ως φιλόλογος καθηγήτρια λυκείου, είναι ότι τα παιδιά που τελειώνουν σήμερα το λύκειο έχουν πολύ μικρότερη ικανότητα, σε σχέση με μια προηγούμενη γενιά, να διαβάσουν με ευχέρεια, να γράψουν χωρίς ορθογραφικά λάθη και να κατανοήσουν βαθύτερα ένα κείμενο. Αντίστοιχες διαπιστώσεις κάνουν και πολλοί άλλοι συνάδελφοι. Ακόμα και μαθηματικοί στο λύκειο μού λένε ότι τα παιδιά δεν μπορούν να κάνουν σωστά απλές μαθηματικές πράξεις».
Σύμφωνα με την κ. Πανοπούλου, το πρόβλημα του λειτουργικού αναλφαβητισμού έχει πολύ βαθύτερες ρίζες. Ξεκινά από το δημοτικό, πολλές φορές ακόμα και από την προσχολική αγωγή, συνεχίζεται στο γυμνάσιο και έχει άμεση σχέση με τα νέα αναλυτικά προγράμματα. «Αρκεί να δει κανείς τα νέα αναλυτικά προγράμματα του δημοτικού και του γυμνασίου, για να καταλάβει από πού ξεκινάνε τα προβλήματα, που κορυφώνονται πλέον στο λύκειο. Χωρίς να ισχυριζόμαστε ότι τα παλαιότερα βιβλία πριν από τέσσερα χρόνια ήταν καλύτερα - όμως, όπως προκύπτει από τις έρευνες του ΚΕΜΕΤΕ, τα νέα προγράμματα είναι σαφώς χειρότερα. Κάτι που αυξάνει τον λειτουργικό αναλφαβητισμό είναι ο εντεινόμενος κατακερματισμός της γνώσης. Αντί το παιδί να αποκτά γνώσεις σε βάθος, για τη φύση, την ιστορία, την κοινωνία, τις επιστήμες, αυτά σπάνε σε μικρές πληροφορίες, χωρίς να συνδέονται με το όλον.
»Η λογική της "διαθεματικότητας", έτσι όπως εφαρμόζεται, εξετάζοντας μία έννοια σε πλάτος και όχι σε βάθος, έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα. Από την άλλη μεριά υπάρχει μία εντατικοποίηση, ένα "κατέβασμα" της ύλης σε πολύ μικρότερες τάξεις. Στο δημοτικό εφαρμόζεται η αντίληψη της "σπειροειδούς διάταξης της ύλης". Δηλαδή, μία έννοια σπάει σε μικρά κομμάτια, τα οποία επαναλαμβάνονται κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς και στα έξι χρόνια του δημοτικού.
»Για παράδειγμα, η έννοια της διαίρεσης εισάγεται από την πρώτη δημοτικού, σε μια ηλικία που το παιδί δεν μπορεί να την κατανοήσει. Η έννοια θα επα- ναληφθεί στα επόμενα χρόνια· όμως, ήδη το παιδί, που έχει έρθει σε επαφή μ' ένα κεφάλαιο της γνώσης που δεν μπορεί να το εμπεδώσει, το καταχωρίζει ως μία άρνηση και μία αποτυχία και είναι πολύ αμφίβολο αν θα έχει κατανοήσει τη διαίρεση ώς το τέλος του δημοτικού. Το ίδιο ισχύει με την προπαίδεια, την οποία επίσης ξεκινάνε από την πρώτη δημοτικού».
«Μελετώντας τα σχολικά βιβλία», καταλήγει η κ. Πανοπούλου, «καταλαβαίνεις ότι πολλές φορές δίνεται σημασία στη μέθοδο και όχι στο περιεχόμενο· υπάρχει ένας φοβερός φορμαλισμός. Τελειώνοντας ένα παιδί το δημοτικό έχει βγάλει ένα συμπέρασμα για τον εαυτό του, που μπορεί να λέει, ενδεχομένως, "δεν παίρνω τα γράμματα", "ξέρω ποια είναι η θέση μου"».
Η ταξική διαφοροποίηση μέσα από την εκπαίδευση ξεκινά από τη σχολική και προσχολική ηλικία, μεγεθύνεται από την εντατικοποίηση, την εσωτερίκευση της αποτυχίας, τον κατακερματισμό των γνωστικών αντικειμένων και δημιουργεί μία κατάσταση εκρηκτική όσο το παιδί μεγαλώνει. Τα συμπεράσματα αυτά δεν απηχούν μόνο τις απόψεις της συνομιλήτριάς μας, αλλά και των περισσότερων εκπαιδευτικών, αν πιστέψουμε τις αντίστοιχες έρευνες.
Σε έρευνα των ίδιων των δασκάλων για τα νέα βιβλία των μαθηματικών, το 67% πιστεύει ότι η ψαλίδα μεταξύ μαθητών υψηλής επίδοσης και μαθητών χαμηλής επίδοσης ανοίγει ακόμα περισσότερο, ενώ το 76% πιστεύει ότι τα βιβλία ευνοούν αποκλειστικά τους μαθητές με υψηλή επίδοση. Οπως επισημαίνει ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας Χρήστος Κάτσικας, αντίστοιχες είναι οι κριτικές παρατηρήσεις των εκπαιδευτικών και για τα βιβλία των θεωρητικών μαθημάτων: «Στα περισσότερα νέα βιβλία Ιστορίας του δημοτικού και του γυμνασίου απουσιάζει ο συνεκτικός ιστός, απουσιάζουν τα ιστορικά πλαίσια, ο ιστορικός χρόνος δεν υπάρχει, η συνολική αφήγηση σφαγιάζεται σε πληροφορίες, εικόνες, αριθμούς και πηγές. Το "πώς" και το "γιατί" εξαφανίζονται και απομένει η τμηματική πληροφορία, η αποσπασματική είδηση, το απομονωμένο γεγονός, χωρίς την ιστορική και κοινωνική του πλαισίωση».
Ως αποτέλεσμα, ο μαθητής συχνά αδυνατεί να διαχωρίσει το σημαντικό από το δευτερεύον, το γενικό από το ειδικό, να καταλήξει σε λογικές αφαιρέσεις, να συνδέσει την αιτία με το αποτέλεσμα, να απαντήσει σε ερωτήματα που απαιτούν κριτική σκέψη. «Η εκπαίδευση της αμάθειας» όπως την περιγράφουν ο Χρήστος Κάτσικας και ο Κώστας Θεριανός στο βιβλίο τους, γεννά έναν νέου τύπου πρώιμο αναλφαβητισμό σε μια γενιά που θεωρητικά έχει περισσότερες ευκαιρίες και δυνατότητες.
Την εποχή της ψηφιακής επανάστασης ένα νέο χάσμα βαθαίνει. Η γενιά που παίζει στα δάχτυλα το ποντίκι και το πληκτρολόγιο κινδυνεύει να χάσει όχι το τρένο της πληροφορίας, αλλά το τρένο της γνώσης και της κριτικής σκέψης.
Εγκαταλείπουν το σχολείο
Στην κοινωνία της γνώσης, οι μαθητές συνεχίζουν να εγκαταλείπουν τις σχολικές δομές σε εντυπωσιακά ποσοστά, υπογραμμίζοντας αδρά την ταξικότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Περιττό να τονίσουμε ότι η μεγάλη φυγή καταγράφεται στην όλο και διευρυνόμενη βάση της κοινωνικής πυραμίδας.
* Στην Ευρώπη ο μέσος όρος σχολικής εγκατάλειψης βρίσκεται στο 14,8%.
* Στις υψηλότερες θέσεις βρίσκονται η Τουρκία (47,6%), η Μάλτα (37,6%), η Πορτογαλία (36,3%), η Ισπανία (31%) και η Ισλανδία (29,8%).
* Τα ποσοστά της πρόωρης σχολικής εγκατάλειψης στην Ελλάδα κυμαίνονται στα κοινοτικά επίπεδα. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ για την εκπαίδευση, κατά την περίοδο 2002-2007 24.588 μαθητές διέκοψαν την φοίτησή τους στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και 82.719 στα γυμνάσια (στην Ελλάδα υποχρεωτική είναι η εκπαίδευση έως τα 15 έτη).
Η ευφυής ημιμάθεια
* Η σφαιρική γνώση μοιάζει με ουτοπία στην εποχή της πληροφορίας. Γιατί δεν είναι μόνο η βιοποριστική ανάγκη που επιβάλλει χρονοβόρα επένδυση στην «κάθετη» γνώση και την εξειδίκευση, αλλά και το γεγονός πως καθημερινά δεχόμαστε βομβαρδισμό ενός τεράστιου όγκου πληροφορίας, που προκαλεί κούραση και κυρίως αμηχανία. Πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας - Σαν Ντιέγκο εκτιμά ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος καλείται να απορροφήσει 23 λέξεις ανά δευτερόλεπτο με πολλαπλούς πομπούς: κινητά τηλέφωνα, διαδίκτυο, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και ΜΜΕ. Υπολογίζεται δε πως ο όγκος αυτός ισοδυναμεί με 34 Gb και είναι ικανός να «κρασάρει» ένα λάπτοπ μέσα σε μία εβδομάδα.
* Τη λύση μπορεί να προσφέρει η... ημιμάθεια. Αν και τόσο αρνητικά φορτισμένη, η έννοια της ημιμάθειας μπορεί να επαναπροσδιοριστεί σε μια εποχή που η κατάκτηση σε βάθος τόσο πολλών τομέων γνώσης στην ουσία καθίσταται αδύνατη. Την ημιμάθεια ως μια δυναμική διαδικασία διαρκούς αναζήτησης της γνώσης προτείνει ο Γιώργος Παμπούκης, μηχανικός στο επάγγελμα και δοκιμιογράφος, στο βιβλίο του «Ημιμάθειας εγκώμιο - Για μια καθολική ματιά στον σύγχρονο κόσμο» (εκδ. Κριτική).
* Η προσωπική του πορεία στην περιπέτεια της γνώσης, με σταθμούς στις θετικές επιστήμες, την οικονομία, την οικολογία, την ψυχανάλυση, την πολιτική και τη φιλοσοφία, οδήγησε στη συγγραφή αυτού του βιβλίου, ενός «μπούσουλα» που φιλοδοξεί να χαράξει τα «περιγράμματα γνώσης» που χρειάζεται να γνωρίζουμε όλοι ως ενεργοί πολίτες. «Η πληροφόρηση σε εξειδικευμένα θέματα πρέπει να γίνεται αναγκαστικά μέσα από μια προσεκτικά σχεδιασμένη επιλογή περιγραμμάτων γνώσης (και όχι πραγματική γνώση σε βάθος), η οποία και χωρίς αμφιβολία αποτελεί ένα είδος προσχεδιασμένης ημιμάθειας. Μόνο με αυτές τις προϋποθέσεις ο πολίτης μπορεί σταδιακά να πάρει την ευθύνη της απόφασης για τα μεγάλα πολύπλοκα θέματα που μας αφορούν όλους και που σήμερα μονοπωλούν οι υποτιθέμενοι ειδικοί» μας είπε ο συγγραφέας.
* Αυτή η «ευφυής» ημιμάθεια, η επαρκής δηλαδή ενημέρωση των πολιτών για τα τρέχοντα ζητήματα, όσο εξειδικευμένα κι αν είναι, αποτελεί μια δικλείδα ασφαλείας για τη δημοκρατία. Μόνο αν οι πολίτες γνωρίζουν θα είναι σε θέση να κρίνουν και να ελέγχουν τις τοποθετήσεις των «ειδικών», που κάθε μέρα λαμβάνουν αποφάσεις καθοριστικές για τη ζωή μας και την ποιότητά της σχεδόν ερήμην μας.
Διαβάζουμε βιβλία;
* Με 902 εκδοτικούς οίκους στην Ελλάδα και περίπου 9.758 νέους τίτλους βιβλίων (2008), 2.000 βιβλιοπωλεία σε όλη την επικράτεια, εκ των οποίων 280 πωλούν αμιγώς βιβλία, όπως και 3.500 ακόμη σημεία πώλησης Τύπου και βιβλίων, το τοπίο φαίνεται εκ πρώτης όψεως εύφορο για το αναγνωστικό κοινό. Μόνο που αυτό απουσιάζει.
* Στη Β' Πανελλήνια Ερευνα αναγνωστικής συμπεριφοράς και πολιτιστικών πρακτικών του ΕΚΕΒΙ (2204) οι ερωτώμενοι δήλωσαν ως πρώτο λόγο αποχής από την ανάγνωση τα εξής: «έλλειψη χρόνου» (43,7%), «δεν μου αρέσει το διάβασμα/το βαριέμαι» (17,1%), «έλλειψη ενδιαφέροντος» (5,8%), «δεν ξέρω να διαβάζω» (2,8%) κ.ά.
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΟΛΙΤΗ 

Αρθρο πριν από ένα χρόνο περίπου, αλλά παραμένει  ενδιαφέρον, εφόσον δεν έχει 
αλλάξει τίποτε ακόμα.  Άραγε θα αλλάξει κάτι στο μέλλον????

Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2011

Γιατί μέλι και όχι ζάχαρη;



Υπάρχει μεγάλη βιβλιογραφία για το μέλι, που εξυμνεί το θαυμάσιο αυτό προϊόν της φύσης.
Για το μέλι δεν έχει γραφτεί τίποτα εναντίον. Αντίθετα η ζάχαρη έχει κατηγορηθεί για πληθώρα παρενεργειών στον άνθρωπο. Το υψηλό επίπεδο χοληστερίνης, οι πονοκέφαλοι, η κούραση, η ερεθιστικότητα, η δυσκοιλιότητα αποδίδονται κατά ένα μεγάλο μέρος στην κοινή ζάχαρη.
Η ζάχαρη είναι ένα βιομηχανοποιημένο προϊόν, αποτέλεσμα χημικής επεξεργασίας. Το μέλι είναι ένα φυσικό βιολογικό προϊόν κατευθείαν από τη φύση και δεν επιδέχεται καμία επεξεργασία.
Η ζάχαρη αποτελείται αποκλειστικά από ζαχαρόζη. Το μέλι περιέχει τουλάχιστον 180 διαφορετικές ουσίες, οι οποίες διασυνδέονται οργανικά με τέτοιο τρόπο ώστε κανείς μέχρι τώρα δεν μπόρεσε να τα φτιάξει τεχνητά, παρά τη γνωστή σύνθεση.
Προσπαθήστε να αντικαταστήσετε στη μαγειρική τη ζάχαρη με κάτι πιο φυσικό, όπως το μέλι!
Θρεπτική αξία του μελιού
Τα ζάχαρα του μελιού είναι απλά, απορροφούνται αμέσως, γι’ αυτό και το μέλι είναι μια γρήγορη πηγή ενέργειας για τον οργανισμό, τους αθλητές, τα παιδιά, τις εγκύους, τους αρρώστους και για κάθε ταλαιπωρημένο οργανισμό.
Το μέλι έχει ανόργανα στοιχεία γνωστά σαν ιχνοστοιχεία, τα οποία παίζουν σπουδαίο ρόλο στον μεταβολισμό και τη θρέψη, είναι συστατικά του σκελετού και των κυττάρων, συμμετέχουν σε διάφορα ενζυμικά συστήματα και τέλος ρυθμίζουν την οξύτητα του στομάχου.
Το μέλι έχει αντισηπτικές ιδιότητες, είναι τονωτικό, αυξάνει τον ρυθμό λειτουργίας της καρδιάς, μειώνει προβλήματα έλκους στο στομάχι και γενικά συμβάλλει στην καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού.
Η συγκέντρωση των βιταμινών βοηθούν στην απορρόφηση των ζαχάρων.
Η κατανάλωση μελιού βοηθά τη γρηγορότερη αποκατάσταση της υγείας σε περιπτώσεις αναιμίας, λόγω του σιδήρου που περιέχει.
Κρυστάλλωση μελιού και ποιότητα
Η κρυστάλλωση είναι φυσικό φαινόμενο που δεν προξενεί καμία αλλαγή στη θρεπτική και βιολογική ιδιότητα του μελιού. Σχετίζεται με τη φυτική προέλευση του μελιού και επηρεάζεται από τη χημική του σύνθεση. Οι παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ταχύτητα κρυστάλλωσης είναι η συγκέντρωση της γλυκόζης και του νερού, η σχέση φρουκτόζης/γλυκόζης, η περιεκτικότητα του δείγματος σε γύρη, η παρουσία του ζαχάρου μελιξιτόλη κ.ά.
Ένα κρυσταλλωμένο μέλι δεν είναι χαλασμένο ούτε και νοθευμένο. Το κρυσταλλωμένο μέλι ρευστοποιείται εύκολα σε μπεν-μαρί, χωρίς να χάσει καμιά από τις βιολογικές και θρεπτικές του ιδιότητες.
Το χρώμα του μελιού
Το χρώμα είναι χαρακτηριστικό της προέλευσης του μελιού. Τα σκοτεινόχρωμα μέλια είναι πλούσια σε ιχνοστοιχεία (κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, σίδηρο, νάτριο κ.λπ.) και συνεπώς έχουν υψηλή θρεπτική αξία. Τα ανοιχτόχρωμα έχουν ωραίο άρωμα και γεύση.
Νοθεία και μέλι
Το μέλι είναι από τα ελάχιστα τρόφιμα που δεν νοθεύονται. Αναμιγνύεται δύσκολα με νερό, γλυκόζη ή άλλη γλυκαντική ουσία.
Ελληνικό και όχι ξένο
Το ελληνικό μέλι ποιοτικά είναι καλύτερο από το εισαγόμενο για τους παρακάτω λόγους:
1.Η γεύση των ελληνικών μελιών είναι ανώτερη εκείνης των εισαγομένων.
2.Συχνά το εισαγόμενο μέλι είναι «νερουλό», δηλαδή έχει μεγαλύτερη ποσότητα υγρασίας από ότι το ελληνικό. Όσο υψηλότερα ποσοστά υγρασίας έχει το μέλι τόσο περισσότερο κινδυνεύει να ξινίσει.
3.Η τεχνολογία μελιού στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα προχωρημένη, με αποτέλεσμα το ελληνικό μέλι να δέχεται την ελάχιστη τυποποίηση και επεξεργασία. Αντίθετα το εισαγόμενο μέλι είναι προϊόν τυποποίησης και προχωρημένης επεξεργασίας (αφαίρεση γύρης, υπερβολικό ζέσταμα, χαρμάνια για να μην κρυσταλλώνει, αλλαγή χρώματος κ.ά.).
Συσκευασία μελιού
Η γυάλινη συσκευασία είναι καλή γιατί το γυαλί είναι ουδέτερο υλικό και δεν αντιδρά με το μέλι ώστε να αλλοιώσει την ποιότητα του. Παράλληλα ο καταναλωτής βλέπει τι αγοράζει (χρώμα, ρευστότητα, κρυστάλλωση, καθαρότητα).
Η τενεκεδένια συσκευασία βοηθά περισσότερο στη διατήρηση της βιολογικής αξίας του μελιού γιατί δεν επηρεάζεται σημαντικά η βακτηριοστατική δράση του μελιού.
Τα πλαστικά βάζα είναι ακατάλληλα, πρέπει να αποφεύγονται.

Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2011

Οταν οι έφηβοι θέλουν να παρατήσουν το σχολείο...





Η υποχρεωτική φοίτηση δημιουργεί μία σειρά σοβαρών προβλημάτων σχετικά με τους στόχους της ζωής γι 'αυτούς που δεν μπορούν ν' ανταποκριθούν στις σχολικές απαιτήσεις. Για τους καλούς μαθητές το σχολείο είναι ένα είδος γέφυρας μεταξύ του κόσμου του παιδιού και αυτού των ενηλίκων. Για τα παιδιά με δυσκολίες μάθησης, που δεν μπορούν ή δε θέλουν να μάθουν γράμματα, το σχολείο είναι ο τόπος όπου πιθανά ξεκινά η πάλι εναντίον της κοινωνίας" 
Καθηγητής S. Toby 

Οι απαιτήσεις του σχολείου σήμερα από τα παιδιά και τους εφήβους είναι πολύ μεγαλύτερες συγκριτικά με προηγούμενες γενιές. Στην ανταγωνιστική κοινωνία μας το τίμημα της αποτυχίας είναι βαρύ. Αντίθετα η καλή σχολική επίδοση του μαθητή στο σχολείο είναι άμεσα συνδεδεμένη με την επαγγελματική επιτυχία στην ενήλικη ζωή και κατ' επέκταση με την κοινωνική του καταξίωση.

Συναισθηματικές διαταραχές και άρνηση για σχολική επίδοση
Η κακή απόδοση στο σχολείο είναι συνηθισμένη έκφραση της επανάστασης του εφήβου. Αρκετοί είναι οι νέοι που πιστεύουν πως η ζωή θα ήταν τέλεια αν δεν υπήρχε το σχολείο. Στη διάρκεια του μαθήματος είναι αφηρημένοι ή προσπαθούν να αποσπάσουν την προσοχή των καθηγητών, διακόπτοντας έτσι το μάθημα και ενοχλώντας άλλους πιο ευσυνείδητους μαθητές. Σπάνια παραδίδουν εργασίες, δε γράφουν καλά ή απουσιάζουν από τα διαγωνίσματα, δεν ενδιαφέρονται για καλούς βαθμούς και γενικά φαίνεται να μη νοιάζονται για τη μάθηση και να αδιαφορούν για το μέλλον τους. Ορισμένοι μαθητές που έχουν τέτοια συμπεριφορά απέναντι στο σχολείο συχνά κρύβουν ένα αίσθημα αποτυχίας. Οι αντιδράσεις τους θυμίζουν κατάθλιψη ή χαμηλή αυτοεκτίμηση που τους στερεί τα κίνητρα. Δεν έχουν πολλές απαιτήσεις από τον εαυτό τους και γι' αυτό δεν καταβάλλουν καμία προσπάθεια για να έχουν καλύτερη απόδοση στο σχολείο - παρόλο που η επιτυχία τους στο σχολείο θα ενίσχυε την αυτοπεποίθησή τους, αυτοί θεωρούν ότι δεν τους αξίζει και γι' αυτό δεν προσπαθούν να την κατακτήσουν. 

Πολλές φορές το οικογενειακό περιβάλλον ή και οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί ασκώντας κριτική και ξεστομίζοντας χαρακτηρισμούς, όπως "είσαι χαζός, τεμπέλης, κλπ", δίνουν έμφαση στις χαμηλές επιδόσεις και τον αποθαρρύνουν. Αυτή η αντιμετώπιση του καταστρέφει την αυτοπεποίθηση και δεν του δίνει κίνητρο για μεγαλύτερη προσπάθεια.

Οι καλοί μαθητές συνήθως έχουν καλή υγεία, η νοημοσύνη τους είναι μέση ή άνω του μέσου όρου και έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένες κοινωνικές δεξιότητες. Έχουν καλή αυτοεικόνα, αυτοπεποίθηση και σωστή αντίληψη για την ποιότητα των σχέσεων με τους άλλους. 


Παράγοντες που επηρεάζουν την επίδοση στο σχολείο 
  • Η εφηβεία ως εξελικτικό στάδιο:
    Αυτή την περίοδο οι νέοι διεκδικούν την ανεξαρτησία τους, ανακαλύπτουν την ταυτότητά τους, ορίζουν τη θέση τους στην κοινωνία, έρχονται αντιμέτωποι με τη σεξουαλικότητά τους, αρχίζουν να βάζουν στόχους και να παίρνουν σημαντικές αποφάσεις, ΄οπως ο επαγγελματικός προσανατολισμός τους - κι όλα αυτά είναι πηγές άγχους 
  • Οικογενειακές υποθέσεις:
    Διαταραγμένες διαπροσωπικές σχέσεις, διαζύγιο (έρευνες έχουν δείξει ότι το διαζύγιο επηρεάζει αρνητικά την επίδοση, ειδικότερα στα παιδιά της μέσης κοινωνικής τάξης), αλλαγές στη δουλειά των γονιών που επιβάλλουν μετακινήσεις στην οικογένεια. κά 
  • Το μέγεθος της οικογένειας και η σειρά γέννησης του παιδιού:
    Στις πολύτεκνες οικογένειες συχνά υπάρχει μία τάση για μεγαλύτερα προβλήματα. - Επίσης έχει παρατηρηθεί ότι τα περισσότερα πρωτότοκα παιδιά έχουν μία τάση για καλύτερη επίδοση. 
  • Η κακή οικονομική κατάσταση της οικογένειας 
  • Το κοινωνικό και μορφωτικό επίπεδο των γονιών 
  • Η ποιότητα της σχέσης που έχει ο έφηβος με την οικογένειά του:
    Το ενδιαφέρον, η ενθάρρυνση και οι επιθυμίες των γονέων που θα πρέπει να έχουν ρεαλιστικούς στόχους και να σέβονται τις επιλογές του παιδιού τους σε σχέση με την επιλογή του επαγγέλματος έχουν αποδειχτεί κίνητρα για την επίδοση του παιδιού τους στο σχολείο. 
  • Οι αυξανόμενες απαιτήσεις που ασκεί το εκπαιδευτικό σύστημα και ο όλο και μεγαλύτερος ανταγωνισμός για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια:
    Ορισμένοι έφηβοι θεωρούν ότι το σχολείο είναι απαιτητικό και ο ανταγωνισμός μεγάλος που δεν υπάρχει λόγος ούτε να προσπαθήσουν με αποτέλεσμα να μην ενδιαφέρονται για τις απαιτήσεις του ή ακόμη και να θέλουν να το παρατήσουν. 
  • Οι μαθησιακές δυσκολίες:
    Σε πολλούς μαθητές δεν έγινε έγκαιρη διάγνωση με αποτέλεσμα τα παιδιά να αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες και να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του σχολείου.
Η καλή σχολική επίδοση δημιουργεί τα προσόντα που μπορεί να οδηγήσουν αργότερα στην επαγγελματική επιτυχία. Αν όμως το παιδί σας δυσκολεύεται και ιδιαίτερα αν σταματήσει το σχολείο μπορεί να συναντήσει πολλές πόρτες κλειστές στο μέλλον.


Ο έφηβος θέλει να σταματήσει το σχολείο
Πολλές μπορεί να είναι οι δικαιολογίες που θα προβάλλει ο έφηβος στην απόφασή του να σταματήσει το σχολείο. Μπορεί να μην αποδίδει, να έχει κακή σχέση με τους καθηγητές, να βαριέται, να μην ενδιαφέρεται για τη γνώση, να θέλει να εργαστεί για να αυτονομηθεί οικονομικά, κά. Για ορισμένους νέους το σχολείο είναι μία ρουτίνα που τους έχει παγιδέψει και αφήνοντάς το πιστεύουν ότι θα βρουν μία αποδοτική δουλειά που θα τους ικανοποιεί και θα τα καταφέρουν καλύτερα, ωστόσο μία τέτοια απόφαση στην πορεία φαίνεται να τους αποδυναμώνει ακόμη περισσότερο την αυτοπεποίθηση. 

Σε μία τέτοια ανακοίνωση του παιδιού οι περισσότεροι γονείς φαίνεται να τρομοκρατούνται και δεν ξέρουν πώς να το αντιμετωπίσουν. Νιώθουν σαν να γκρεμίστηκαν τα δικά τους όνειρα και πολλές ευκαιρίες να χάνονται για το παιδί τους. 


Οι συμβουλές μας για τη στάση των γονιών 
  • Σε μία τέτοια περίπτωση καλό θα είναι να μιλήσετε με το παιδί σας για τις οικονομικές και κοινωνικές απαιτήσεις της ζωής. Ακόμα και αν ο έφηβος προβάλλει αντίσταση στις προτάσεις σας κάντε τον να σκεφτεί το μέλλον όχι μόνο βραχυπρόθεσμα αλλά βάζοντας και μακροπρόθεσμους στόχους. 
  • Υπενθυμίστε του ότι το σχολείο είναι υποχρεωτικό , προς το παρόν "η δουλειά" του είναι αυτή και καλό θα είναι να την αντιμετωπίσει με σοβαρότητα ώστε να αξιοποιήσει αργότερα τις ευκαιρίες που θα του δοθούν. 
  • Ζητήστε του να συζητήσετε τις προτάσεις του, τι λύσεις προτείνει, και ακούστε προσεκτικά και όχι επικριτικά τις απόψεις του. 
  • Συζητήστε μαζί του για την επαγγελματική του κατάρτιση και για τις όποιες επαγγελματικές επιλογές έχει στο μυαλό του. Αν χρειάζεται βοήθεια επισκεφτείτε έναν ειδικό που θα τον βοηθήσει στον επαγγελματικό προσανατολισμό. 
  • Ωθήστε το παιδί να μιλήσει με άλλα παιδιά που έχουν αφήσει το σχολείο, ώστε να δει και τις συνέπειες που μπορεί να έχει μία τέτοια απόφαση 
  • Αντιμετωπίστε με ευαισθησία το παιδί εάν υπάρχουν μαθησιακές δυσκολίες. 
  • Συζητήστε το θέμα διεξοδικά με το παιδί σας αφήνοντάς του το περιθώριο να πάρει τις αποφάσεις του. 
  • Ζητήστε τη βοήθεια κάποιου ψυχολόγου εάν κρίνετε ότι το παιδί χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη. Πολλές φορές μία λανθάνουσα κατάθλιψη οδηγεί το παιδί σ' αυτή την απόφαση, σε μία τέτοια περίπτωση ο ψυχολόγος θα τον βοηθήσει να καταπολεμήσει την αυτοκαταστροφική του τάση και να γίνει παραγωγικός.
Όταν είναι έτοιμος είναι πολύ πιθανό να επιστρέψει στο σχολείο ή να ακολουθήσει άλλες εναλλακτικές δυνατότητες εκπαίδευσης. Προσπαθήστε να μην είστε υπερβολικοί στις αντιδράσεις σας. Αν πιέσετε υπερβολικά τον έφηβο στην προσπάθειά σας να του δώσετε κίνητρα μπορεί να πετύχετε ακριβώς το αντίθετο. Κάντε διάλογο μαζί του, δώστε του χρόνο και έχετε υπομονή για να δείτε τις αντιδράσεις του. 




της κας Ντόρας Μίνου

Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2011

Μελλοντικός ΜΠΑΜΠΑΣ - Μελλοντική ΜΑΜΑ... Ομοιότητες και διαφορές.....




Η ανακοίνωση σε ένα ζευγάρι ότι περιμένει παιδί αποτελεί ένα νέο που προκαλεί ποικίλες αντιδράσεις. Αν και σύνηθες πλέον γεγονός, η κυοφορία πάντα αποτελεί για τα ζευγάρια μία κρίσιμη φάση στη ζωή τους, γιατί απαιτεί νέες ψυχοκοινωνικές προσαρμογές σε όλους τους τομείς της ζωής τους, όπως η ταυτότητα του Εγώ τους, η συνειδητοποίηση του ρόλου τους, ο ίδιος ο συζυγικός ρόλος που έχουν αναλάβει, το μητρικό ή πατρικό αντίστοιχα ένστικτο, το οποίο τους ξυπνά ακόμα και οι εργασιακές τους σχέσεις.
Ανάλογα φυσικά με το δέσιμο του ζευγαριού αυτές οι απαραίτητες προσαρμογές στο νέο τρόπο ζωής μπορεί να αποτελέσουν μία ευκαιρία για αναθεώρηση της σχέσης τους. Όμως μπορεί να καταλήξουν και σε τραυματικές εμπειρίες και για τους δύο, αν δεν είναι έτοιμοι και ώριμοι , ώστε να δεχθούν το νέο μέλος στην οικογένειά τους. Ασφαλώς το πώς αντιδρά ένα ζευγάρι στον ερχομό του παιδιού τους εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Όπως η μεταξύ τους σχέση αλλά και με τους γονείς τους, η ψυχοκοινωνική τους ωριμότητα, το κατά πόσο είναι επιθυμητή ή όχι είναι η εγκυμοσύνη καθώς και η οικονομική κατάσταση του ζευγαριού.
Πάντως η μητρότητα και η πατρότητα δεν είναι από ψυχολογική άποψη ταυτόσημες. Το γεγονός και μόνο ότι η γυναίκα κυοφορεί και εκείνη θα φέρει το μωρό στον κόσμο τη γεμίζει με περισσότερη αγωνία και άγχος. Η εγκυμοσύνη είναι για τη μέλλουσα μητέρα το κορυφαίο γεγονός στον κύκλο της ζωής, πηγή για ποικίλα συναισθήματα που για πρώτη φορά θα βιώσει. Η στάση της εγκύου απέναντι στην εγκυμοσύνη εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και μπορεί να κυμαίνεται από τον τεράστιο ενθουσιασμό μέχρι τους ενδοιασμούς ακόμα και την απόρριψη του παιδιού, αν η έγκυος δεν είναι έτοιμη να το δεχθεί ή δεν το περίμενε. Πολλοί επίσης υποστηρίζουν ότι η στάση της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη έχει και βιολογικό υπόστρωμα που σχετίζεται με τη διάρκεια της εμμηνόρροιας.
Ο προσανατολισμός και τα συναισθήματα της εγκύου υφίστανται τρεις διαδοχικές διαφοροποιήσεις καθώς προχωρεί η εγκυμοσύνη, οι οποίες αντιστοιχούν στα τρία τρίμηνά της. Στο πρώτο τρίμηνο η εγκυμοσύνη δεν είναι εμφανής για τους άλλους και αποτελεί το κρυφό προσωπικό μυστικό της μητέρας για το οποίο και η ίδια αρχικά αμφιβάλλει μέχρι να επιβεβαιωθεί πλήρως. Στη φάση αυτή η μητέρα στρέφεται προς τον εαυτό της και στα όσα συμβαίνουν μέσα της παρακολουθώντας με θαυμασμό όλες αυτές τις αλλαγές.
Στο δεύτερο τρίμηνο η μέλλουσα μητέρα αρχίζει να σκέφτεται λιγότερο τον εαυτό της και περισσότερο το παιδί που έχει μέσα της. Η εγκυμοσύνη είναι πλέον μία αντικειμενική πραγματικότητα. Η ίδια η μητέρα νιώθει τα πρώτα σκιρτήματα του παιδιού από τις κινήσεις του γεγονός που συντελεί στη σύνδεση με το παιδί της. Συχνά με το σύζυγό της κάνει όνειρα για το παιδί. Έτσι λοιπόν στη φάση αυτή ο προσανατολισμός της μέλλουσας μητέρας έχει ως επίκεντρο το μωρό.
Στο τρίτο και τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης η προοπτική πάλι αλλάζει. Αρχίζει η αγωνία και εντείνεται η ανυπομονησία για το τέλος, αφού έχει ξεκινήσει η αντίστροφή μέτρηση για το σωματικό διαχωρισμό. Επίκεντρο γίνεται τώρα και το παιδί και ο εαυτόςτης. Η μητέρα αγωνία για τους πόνους και τις ωδίνες του τοκετού, καθώς και για την κατάσταση του μωρού. Έχει επενδύσει συναισθηματικά σε αυτό, έχει κάνει όνειρα και έχει ελπίδες για το μέλλον του, ανησυχεί μήπως το χάσει ή δε γεννηθεί γερό λόγω επιπλοκών. Στη φάση αυτή το ‘’εγώ’’ και ‘’αυτό’’ γίνονται ‘’ ΕΜΕΙΣ ’’. Γενικότερα η εγκυμοσύνη ακόμα και κάτω από τις πιο ευνοϊκές συνθήκες αποτελεί μία φάση έντονων αμφιταλαντεύσεων, ανησυχιών, αμφιβολιών και φόβων τόσο για το παιδί όσο και για την ίδια τη μητέρα.
Για το μέλλοντα πατέρα η εγκυμοσύνη και η πατρότητα είναι κυρίως πηγή χαράς και υπερηφάνειας και λιγότερο ανησυχίας και φόβων. Οι αντιδράσεις του πατέρα δε σχετίζονται τόσο πολύ με τις φάσεις της κύησης, αλλά κυρίως με τις επιπτώσεις που βλέπει ο πατέρας ότι η γέννηση του παιδιού έχει στη δική του ταυτότητα. Σε μια κοινωνιολογική έρευνα που έγινε διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τύποι συζύγων. Ο ναρκισσιστικός-εγωιστικός τύπος βλέπει τον ερχομό του παιδιού σαν απειλή στη δική του ταυτότητα και ευδαιμονία. Εδώ ανήκουν άτομα που πέρασαν και συνεχίζουν να περνούν μία άνετη ζωή. Στη σκέψη ότι θα πρέπει να αναλάβουν ευθύνες και νέους ρόλους νιώθουν δέος και φοβούνται ότι θα πάψουν να είναι το επίκεντρο προσοχής των άλλων. Νομίζουν ότι θα παγιδευτούν διά βίου με υποχρεώσεις. Ο ερχομός του παιδιού είναι για αυτά τα άτομα μία αναπτυξιακή κρίση.
Ο τύπος του φιλόδοξου και προσηλωμένου στη επαγγελματική του σταδιοδρομία αντιμετωπίζει τον ερχομό του παιδιού σαν πιθανό εμπόδιο στη δική του επαγγελματική εξέλιξη και υλοποίηση των στόχων του. Αρνείται να αλλάξει συνήθειες και δείχνει ότι η εγκυμοσύνη δεν τον απασχολεί ιδιαίτερα. Είναι κάπως απόμακρος και επιμένει να μην αναλάβει τίποτε περισσότερο από ό,τι είχε πριν.
Τέλος, ο τύπος του οικογενειάρχη αποδέχεται την εγκυμοσύνη με χαρά θεωρώντας την πατρότητα ως ένα βασικό στόχο της ζωής του οποίου η εκπλήρωση συμβάλλει στην περαιτέρω προσωπική ανάπτυξη και ολοκλήρωση. Παρακολουθεί με θαυμασμό τις αλλαγές τις συζύγου του, βιώνει μαζί της μία στενότερη σχέση, κάνει όνειρα και εκείνος για το παιδί, ενημερώνεται και γενικότερα συμμετέχει ενεργά σε όλες τις φάσεις της εγκυμοσύνης βοηθώντας τη μέλλουσα μητέρα.
Με την εγκυμοσύνη η δυάδα ‘’γυναίκα-άνδρας’’ διευρύνεται με την προσθήκη του νέου μέλους και γίνεται πλέον τριάδα ‘’μητέρα-πατέρας-παιδί ‘’ που παρουσιάζει μία εντελώς διαφορετική ψυχοδυναμική και ουσία. Ο ρόλος του γονέα, τόσο για τη μητέρα όσο και για τον πατέρα είναι καθοριστικός και ίσως ο πιο σημαντικός για το άτομο στο ‘’θέατρο‘’ της ζωής του.

της Μαρίνας Κωνσταντινίδου 
Ψυχολόγος, M.Sc στη Συμβουλευτική και τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό 

Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2011

Κρίση και οικονομική σωστή διατροφή....




Η οικονομική κρίση και η αύξηση των τιμών των αγαθών έχουν δραματικές επιπτώσεις στη διατροφή του παγκόσμιου πληθυσμού και ιδιαίτερα του οικονομικά πιο αδύναμου. Κι ενώ αναμενόμενο θα ήταν να υπάρξει μείωση βάρους στο πληθυσμό, τη παχυσαρκία λαμβάνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
Εύλογο θα ήταν να αναρωτηθούμε γιατί άραγε παρά την οικονομική κρίση στις αναπτυγμένες χώρες ο μέσος όρος του δείκτη μάζας σώματος του πληθυσμού αυξάνεται συνεχώς.
«Οι αυξημένες τιμές των τροφίμων συντελούν στην αύξηση του ποσοστού των παχύσαρκων ενηλίκων και ακόμα περισσότερο των παχύσαρκων παιδιών και εφήβων. Αυτό οφείλεται στη συμπεριφορά του καταναλωτή, ο οποίος στη προσπάθειά του να γεμίσει το καλάθι του με λιγότερα χρήματα αγοράζει φτηνά τρόφιμα που είναι πλούσια σε θερμίδες και λιπαρά. Η παχυσαρκία λόγω υπερσιτισμού έχει τις ίδιες συνέπειες με τον υποσιτισμό και την εξαθλίωση, αφού καμία από τις δύο καταστάσεις δεν αφήνει περιθώριο στον άνθρωπο να απολαύσει τη χαρά της ζωής. Ωστόσο η οικονομική κρίση θα μπορούσε να αποτελέσει ένα επιπλέον ερέθισμα ώστε να μπορέσουμε και πρακτικά να συμπράξουμε όλοι στη βελτίωση της κατάστασης τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον» εξηγεί η διαιτολόγος-διατροφολόγος Γεωργία Κάμπατζη.
Συμβουλές για αγορές που προστατεύουν το πορτοφόλι και την υγεία
Πώς όμως θα μπορούσε ο καταναλωτής σε καιρό οικονομικής κρίσης να προστατέψει το πορτοφόλι του αλλά και την υγεία του κάνοντας τις σωστές αγορές τροφίμων;
Απάντηση στο ερώτημα αυτό επιχειρεί να δώσει η διαιτολόγος-διατροφολόγος, προϊσταμένη του Τμήματος Διατροφής του Ιατρικού Διαβαλκανικού, Μαρία Κοκκίνου, λέγοντας:
«Η συμπεριφορά των καταναλωτών στο σούπερ μάρκετ έχει μεγάλη σημασία για τη διατροφή τους, το βάρος τους, το βιοτικό τους επίπεδο αλλά και για τη γενικότερη διαχείριση των οικονομικών τους. Ας αναλογιστούμε όλοι τι θα μπορούσε να συμβεί προγραμματίζοντας σωστά τη ζωή μας και τις αγορές μας. Για να μπορέσει ο καταναλωτής να κάνει σωστές επιλογές στις αγορές του και να υιοθετεί σωστή και ισορροπημένη διατροφή, περνώντας ακόμη και μέσα από τα πολυάριθμα ράφια των σούπερ μάρκετ με τους αμέτρητους πειρασμούς και τις μεγάλες προσφορές, και να προστατεύει το πορτοφόλι του, καλό θα ήταν όταν αγοράζει τρόφιμα να ακολουθήσει τις εξής πέντε κατευθύνσεις - στρατηγικές:
1. Να μη πηγαίνει για αγορά τροφίμων πεινασμένος
2. Να αποφασίσει τι είδη θα αγοράσει πριν πάει στο σούπερ μάρκετ
3. Να ετοιμάσει μία λίστα με τα ψώνια της εβδομάδας και να μη ξεφύγει από αυτή
4. Να διαβάσει και να ερμηνεύει σωστά τη διατροφική ετικέτα των τροφίμων
5. Να κάνει τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ μέρος της εβδομαδιαίας ρουτίνας».
Η διαχείριση των τροφίμων στο σπίτι
Η διαχείριση των οικονομικών και της διατροφής δεν τελειώνει με τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ, αλλά συνεχίζεται και μέσα στο σπίτι. Η αξιοποίηση όλων των τροφίμων που υπάρχουν στο σπίτι αλλά και του φαγητού που περίσσεψε από την προηγούμενη ημέρα , μπορεί να προστατέψει το πορτοφόλι του καταναλωτή.
«Η νοικοκυρά του σπιτιού καλό θα ήταν να σερβίρει την ανάλογη ποσότητα φαγητού για κάθε μέλος της οικογένειας χωρίς υπερβολές. Όποιος δε χορτάσει μπορεί να ξανασερβιριστεί . Μπορούμε επίσης με μικρά τρικ το φαγητό της προηγούμενης μέρας να το χρησιμοποιήσουμε ως συνοδευτικό στο γεύμα της επόμενης ημέρας. Για παράδειγμα, αν περίσσεψαν λαχανικά ή όσπρια, τα πολτοποιούμε και τα κάνουμε σουφλέ ή ομελέτα στο φούρνο με αυγό και γάλα ή κεφτεδάκια με λίγο αλεύρι και γάλα. Έτσι ενώ θα πετούσαμε τα όσπρια ή τα λαχανικά, τα τρώμε με έναν ευχάριστο τρόπο και την επόμενη ημέρα. Δε πετάμε τίποτα από τα υλικά που έχουμε στο σπίτι π.χ. όταν κάνουμε γεμιστά κολοκυθάκια, τη ψίχα δεν τη πετάμε αλλά τη κάνουμε κολοκυθοκεφτέδες ή τη βάζουμε σε μία ομελέτα. Προς το τέλος της εβδομάδας είναι ώρα για πίτσα με υλικά που περίσσεψαν. Στην αρχαία Ελλάδα έβαζαν πάνω σε στρόγγυλο ψωμί λάδι, κρεμμύδι, σκόρδο , βότανα. Ήταν ένα οικονομικό και εύκολο γεύμα, που έμοιαζε με πίτσα. Σήμερα η πίτσα μπορεί να έχει υλικά όπως κασέρι, πιπεριά, ντομάτα, μανιτάρια ή ότι άλλο υπάρχει στο ψυγείο. Επομένως το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε για την εξοικονόμηση τροφής αλλά και χρημάτων είναι απλά να σκεφτούμε και να βάλουμε τη φαντασία μας να δουλέψει», επισημαίνει η διαιτολόγος-διατροφολόγος, Γιώτα Καρακασίδου.
Τι δείχνουν τα στοιχεία των ερευνών
«Μια διαδικτυακή έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2010 από την επιστημονική ομάδα «Διατροφή» είχε δείξει πως ένας στους τέσσερις είναι έτοιμος να υποβαθμίσει την ποιότητα των τροφίμων που προμηθεύεται, ακόμα και αν αυτά αφορούν την διατροφή των παιδιών του. Σήμερα, μετά τις πρόσφατες εξελίξεις, τα αποτελέσματα δύο πρόσφατων ερευνών του Κέντρου Προστασίας Καταναλωτών, έδειξαν ότι η ίδια η οικονομική κρίση έχει στρέψει τους Έλληνες στη μεσογειακή διατροφή, δηλαδή το διατροφικό μοντέλο που συστήνουν οι διατροφολόγοι», επισημαίνει η διαιτολόγος-διατροφολόγος μέλος της επιστημονικής ομάδας «Διατροφή», Κική Γούτα.
Επικαλούμενη τα στοιχεία των ερευνών του Κέντρου Προστασίας Καταναλωτών αναφέρει ότι το 65% των Ελλήνων στράφηκαν στη μεσογειακή διατροφή λόγω της κρίσης και ότι το 90% των καταναλωτών έχουν αλλάξει τις αγοραστικές του συνήθειες, περιορίζοντας την ποσότητα των προϊόντων που αγοράζουν και προσέχοντας τις τιμές τους.
«Οι έρευνες αυτές έδειξαν ότι το γάλα, τα γαλακτοκομικά, το ψωμί, τα λαχανικά και τα φρούτα, που αποτελούν τη βάση της μεσογειακής διατροφής, έχουν μπει, σχεδόν καθημερινά, στο τραπέζι των καταναλωτών, ενώ έχει περιοριστεί σε μία φορά την εβδομάδα η κατανάλωση κόκκινου κρέατος, ψαριών, τηγανητής πατάτας και αναψυκτικών. Το 26,69% των καταναλωτών ψάχνουν τα ίδια προϊόντα με χαμηλότερη τιμή σε άλλα καταστήματα, το 26,31% στρέφονται σε φτηνότερα προϊόντα που παράγει το σούπερ μάρκετ και το 25,16% αγοράζουν μόνο τα απαραίτητα. Αυτό που έχει παρατηρηθεί και μένει να διερευνηθεί είναι το ποσοστό των ανθρώπων που κόβουν πλέον γεύματα ακόμα και από τα παιδιά τους για να επιβιώσουν. Έχουν αναφερθεί κρούσματα ανθρώπων οι οποίοι έχασαν τις αισθήσεις τους και ειδικότερα παιδιών δημοτικού, γιατί δεν είχαν καταναλώσει τροφή, χωρίς αυτό να σημαίνει πως ακολουθούσαν κάποια δίαιτα. Και όλα αυτά το έτος 2011», καταλήγει η κ.Γούτα. 

Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2011

Ανακύκλωση ... Τρόπος ζωής....





ΤΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΟΥ
Όλα τα υλικά είναι ανακυκλώσιμα. Στην Ελλάδα όμως αυτή τη στιγμή μπορούμε να ανακυκλώσουμε συγκεκριμένα ρεύματα αποβλήτων. Τα συλλογικά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης είναι φορείς που δραστηριοποιούνται στην ανακύκλωση υλικών. Το καθένα από αυτά ανακυκλώνει διαφορετικό υλικό. Η Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ διαχειρίζεται απόβλητο ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, η ΑΦΗΣ τις μπαταρίες, η Εcoelastica τα ελαστικά οχημάτων και μηχανολογικού εξοπλισμού, η ΕΔΟΕ οχήματα και η ΣΥ.ΔΕ.ΣΥΣ. τις μπαταρίες οχημάτων. Το ΚΕΠΕΔ ασχολείται με την ανακύκλωση συσκευασιών λιπαντικών ελαίων. Η ΕΛ.ΤΕ.ΠΕ. είναι το σύστημα που κάνει ανακύκλωση λιπαντικών ελαίων, που χρησιμοποιούνται στα οχήματα και σε μηχανολογικό εξοπλισμό και η ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗ ο φορέας που ανακυκλώνει φωτιστικά και λαμπτήρες. Με την ανακύκλωση συσκευασιών ασχολείται η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, η Ανταποδοτική Ανακύκλωση, αλλά και το ατομικό σύστημα της εταιρείας ΑΒ Βασιλόπουλος, που κάνει ανακύκλωση συσκευασιών στα καταστήματά της. Εκτός από τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων υπάρχουν και ιδιωτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της ανακύκλωσης. Υπάρχουν για παράδειγμα οι συλλέκτες παλαιού χάρτου, στους οποίους μπορεί να απευθυνθεί οποιοσδήποτε διαθέτει μεγάλες ποσότητες χαρτιού και επιθυμεί να τις ανακυκλώσει. (Οι περισσότεροι φορείς της ανακύκλωσης διαθέτουν ιστοσελίδα, όπου κανείς μπορεί να ενημερωθεί για τη δράση τους και να επικοινωνήσει μαζί τους).
ΜΠΛΕ ΚΑΔΟΙ
Στους μπλε κάδους ανακυκλώνονται οι συσκευασίες και το έντυπο χαρτί, προς το παρόν μαζί. Οι συσκευασίες που είναι φτιαγμένες από χαρτί, χαρτόνι, γυαλί, πλαστικό και μέταλλο, μαζί με τα έντυπα, μπορούν να τοποθετηθούν στους μπλε κάδους και οδηγηθούν για διαλογή στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.). Οι ανακυκλώσιμες συσκευασίες πρέπει να αδειάζονται και να καθαρίζονται. Επίσης, πρέπει να μπαίνουν χύμα μες στο μπλε κάδο και όχι δεμένες σε σακούλες. Αφού η σακούλα αδειάσει, μπορεί να τοποθετηθεί και αυτή στον μπλε κάδο, εφόσον είναι κατασκευασμένη από ανακυκλώσιμο υλικό και δεν είναι επαναχρησιμοποιήσιμη. Κάτι άλλο που επίσης βοηθάει, είναι η συμπίεση των συσκευασιών, για αν μην πιάνουν χώρο, τόσο στον κάδο όσο και στο μεταφορικό όχημα στη συνέχεια.
ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ
Το σύστημα ΑΦΗΣ τοποθετεί κάδους για ανακύκλωση μπαταριών, χωρίς καμία επιβάρυνση, σε σουπερμάρκετ, σχολεία, δήμους, κοινότητες, εμπορικά καταστήματα, ιδιωτικές και δημόσιες επιχειρήσεις, στρατιωτικές μονάδες κ.ά. Οποιοσδήποτε καταστηματάρχης θέλει –είτε επειδή είναι ευαισθητοποιημένος είτε επειδή εμπορεύεται τέτοια προϊόντα, που λειτουργούν με μπαταρίες- μπορεί να επικοινωνήσει με το σύστημα ΑΦΗΣ και να του αποσταλεί κάδος ανακύκλωσης για τις μπαταρίες. Η ανταπόκριση του κόσμου στην ανακύκλωση μπαταριών είναι εντυπωσιακή στην Ελλάδα. Ο ειδικός κάδος συναντάται σχεδόν σε οποιοδήποτε σούπερ μάρκετ, δημαρχείο, σχολείο, τράπεζα, κατάστημα με ηλεκτρικά-ηλεκτρονικά είδη ή κινητής τηλεφωνίας. Οι περισσότεροι πολίτες επισκέπτονται καθημερινά αυτούς τους χώρους είτε για να πληρώσουν το λογαριασμό της κινητής τηλεφωνίας είτε για να ψωνίσουν, οπότε είναι πολύ εύκολο να έχουν πρόσβαση στην ανακύκλωση μπαταριών.
ΟΙΚΙΑΚΗ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ
Η οικιακή κομποστοποίηση γίνεται πολύ εύκολα με ένα κάδο κήπου για τα σπίτια με κήπο ή ένα κάδο μπαλκονιού για τα διαμερίσματα, ο οποίος είναι πολύ μικρότερος. Ο κάδος μπαλκονιού, που αφορά τους περισσότερους κατοίκους της Αθήνα, λειτουργεί με γεωσκώληκες και θέλει μία απλή φροντίδα, να έχουμε λίγο το νου μας στην υγρασία του και στα υλικά που ρίχνουμε. Ο κάδος κήπου είναι πιο εύκολος στη διαχείρισή του, αλλά δυστυχώς δεν διαθέτουμε όλοι κήπο. Οι κάδοι κομποστοποίησης δεν συναντώνται συχνά στα καταστήματα με προϊόντα κηπευτικής και ανθοκομίας και οι προμηθευτές είναι προς το παρόν λίγοι. Οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται μπορεί να μπει στην ιστοσελίδα της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης και να πάρει τηλέφωνα προμηθευτών, να επικοινωνήσει μαζί τους και να ρωτήσει για τον κάδο που τον ενδιαφέρει.
Πέρα από τα παραπάνω, η κοινή θέση των Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης, WWF, Greenpeace και ΔικτύουΜεσόγειος SOS είναι να αλλάξουν λίγο τα πράγματα στην ανακύκλωση και να χρησιμοποιούνται τέσσερις κάδοι: ο πρώτος μόνο για χαρτί, ο δεύτερος για τα υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά, ο τρίτος για τα βιοαποδομήσιμα υλικά που κομποστοποιούνται, και ο τέταρτος για τα υπολείμματα. Εάν γίνει κάτι τέτοιο, εάν υιοθετηθεί αυτή η θέση από την Πολιτεία, θα περιοριστεί και το πρόβλημα της διαχείρισης των αποδομήσιμων υλικών, σε μεγάλο βαθμό.
ΤΗΓΑΝΕΛΑΙΑ
Τα τελευταία χρόνια, έχουν δημιουργηθεί επιχειρήσεις, οι οποίες συνεργάζονται με επιχειρήσεις εστίασης, εστιατόρια και φαστ-φουντ και συλλέγουν τα μαγειρικά έλαια μετά τη χρήση τους (τηγανέλαια). Αφού συλλέξουν τα τηγανέλαια, τα οδηγούν για παραγωγή βιοντίζελ σε εργοστάσια, με τα οποία συνεργάζονται. Η καινοτομία είναι ότι κάποιες από αυτές τον τελευταίο καιρό έχουν αρχίσει να προσεγγίζουν και πολυκατοικίες και οι πολίτες μπορούν πλέον, εκτός από τους επιχειρηματίες, να πάρουν έναν ειδικό κάδο και να συλλέγουν εκεί τα τηγανέλαια απ’ όλα τα διαμερίσματα, που στη συνέχεια θα έρθει να τα συλλέξει μία από αυτές τις εταιρείες και να τα οδηγήσει για παραγωγή βιοντίζελ. Στην ιστοσελίδα της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης υπάρχουν αναρτημένα στοιχεία εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον τομέα.
Για περισσότερες πληροφορίες:


Πιστεύω πως είναι καιρός να γίνει τρόπος ζωής και για εμάς... Εφόσον μπορούν όλοι 
οι άλλοι γιατί όχι και εμείς... Θέλει οργάνωση και καλή διάθεση...Τα υπόλοιπα θα 
γίνουν  από μόνα τους..